Την έντονη αντίδραση της Τεχεράνης προκάλεσε η τελευταία έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) πως «δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι αποκλειστικά ειρηνικό». Αναφέρεται σε «απουσία προόδων» στο θέμα των τριών μη δηλωμένων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, όπου εντοπίστηκαν στο παρελθόν ίχνη ουρανίου. Ο εκπρόσωπος του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας χαρακτήρισε «αβάσιμη» την έκθεση, θεωρώντας πως «αποτελεί επανάληψη για πολιτικούς λόγους προηγούμενων αβάσιμων ζητημάτων».
Ταυτόχρονα, την ενόχληση του Ιράν προκάλεσε η κοινή ανακοίνωση που έβγαλαν τα υπουργεία Εξωτερικών Βρετανίας, Γερμανίας και Γαλλίας σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον – Τεχεράνης για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Οι τρεις χώρες θεωρούν ότι «η θέση του Ιράν δεν συνάδει με τις νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις του» και «υπονομεύει τις προοπτικές ανάταξης της διεθνούς Συμφωνίας». Το καλούν έτσι να συνεργαστεί «καλόπιστα, πλήρως και άμεσα με την IAEA». Και καταλήγουν: «Με δεδομένο ότι το Ιράν δεν κλείνει τη Συμφωνία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα συζητήσουμε με τους διεθνείς εταίρους τον καλύτερο τρόπο για τη διαχείριση της συνεχούς πυρηνικής ανάπτυξης του Ιράν και της απουσίας συνεργασίας με την IAEA».
Το ιρανικό υπουργείο εξωτερικών κατηγόρησε τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία ότι «υιοθέτησαν τη θέση που ήθελε το Ισραήλ», προσθέτοντας ότι αν συνεχιστεί αυτή η προσέγγιση «θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Οι απειλές και οι κυρώσεις δεν θα εμποδίσουν τον ιρανικό λαό να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του και να διασφαλίζει τα συμφέροντά του». Επιπλέον, υπενθύμισε στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ότι θεωρεί την εποικοδομητική συνεργασία μαζί της «υποχρέωσή του». Πρόσθεσε εντούτοις με νόημα ότι «το Ιράν έχει υποχρεώσεις, αλλά έχει και δικαιώματα» και κάλεσε την ΙΑΕΑ «να διατηρήσει την αξιοπιστία της».
Απαισιόδοξος, όσον αφορά την ταχεία ολοκλήρωση των παζαριών μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν γύρω από τη «διάσωση» της διεθνούς Συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα δήλωσε ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, τονίζοντας ότι οι τελευταίες προτάσεις από ΗΠΑ και Ιράν «δεν συγκλίνουν, αποκλίνουν» και «οι προτάσεις δεν προσεγγίζουν η μία την άλλη, το αντίθετο». «Όλη η διαδικασία κινδυνεύει να καταρρεύσει», επεσήμανε.
Στο μεταξύ, την έντονη αντίθεση του Ισραήλ στην προοπτική μιας νέας διεθνούς Συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα επανέφερε ο Ισραηλινός Πρόεδρος κατά την ομιλία που εκφώνησε στο γερμανικό κοινοβούλιο. Έκανε λόγο για «σκοτεινές δυνάμεις του μίσους υπό την ηγεσία του Ιράν», που όπως είπε συνιστούν απειλή για το Ισραήλ και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή. Παραλληλίζοντας μάλιστα με τη στάση της Δύσης στον πόλεμο στην Ουκρανία, κάλεσε τη «διεθνή κοινότητα» να σταθεί και σε αυτήν την περίπτωση «στη σωστή μεριά της Ιστορίας».
Σε μία παράλληλη διαδικασία πραγματοποιήθηκαν οι διήμερες εργασίες της Συνόδου Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στη Σαμαρκάνδη του ανατολικού Ουζμπεκιστάν, με φόντο πολύπλευρες διεργασίες στις οποίες πρωτοστατούν μια σειρά από μέλη του Οργανισμού (συμμετείχαν Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Καζακστάν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν), στο πλαίσιο της όξυνσης του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Ε.Ε με τη Ρωσία και την Κίνα.
Στη συγκεκριμένη Σύνοδο υπογράφηκε μνημόνιο με το οποίο το Ιράν αναλαμβάνει υποχρεώσεις για την πλήρη του ένταξη στον Οργανισμό, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023.
Την ίδια στιγμή παρέμβαση με ιδιαίτερη σημασία για το Παλαιστινιακό έκανε η Ρωσία, με επαφές στη Μόσχα με τη Χαμάς. Υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της παλαιστινιακής ισλαμικής οργάνωσης «Χαμάς» με επικεφαλής τον αρχηγό της, Ισμαήλ Χανίγια, πραγματοποίησε επίσκεψη στη Μόσχα, όπου ξεκίνησαν «πολύ σημαντικές» συζητήσεις πάνω σε σειρά προτάσεων που αφορούν τη συγκρότηση ενός «ενιαίου, εθνικού παλαιστινιακού μετώπου» κατά της ισραηλινής κατοχής και σε ιδέες για την ανασυγκρότηση της Λωρίδας της Γάζας με ρωσικά κεφάλαια. Η αποστολή της αντιπροσωπείας της «Χαμάς» στη Μόσχα έγινε μετά την ένταση των ρωσο-ισραηλινών σχέσεων που άρχισε να εκδηλώνεται από τον περασμένο Μάη, με αφορμή τη συνδρομή των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις κατά των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία.
Γίνεται σαφές ότι οι κινήσεις αυτές αναβαθμίζουν τον ρόλο της Ρωσίας και της Κίνας στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία. Η οργανική πλέον προσέγγιση του Ιράν με Ρωσία και Κίνα επηρεάζει καθοριστικά τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, για το Ιρανικό Πυρηνικό Πρόγραμμα, καθιστώντας μία συμφωνία ακόμα πιο δύσκολη.
