του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Τραγωδία με ένα νεκρό μαθητή και δυο τραυματίες το μεσημέρι της Δευτέρας 5 Δεκέμβρη στις Σέρρες, από έκρηξη σε καυστήρα, στο λεβητοστάσιο του 9ου Δημοτικού Σχολείου. Προφανώς το σχολείο ήταν (αυτο)αξιολογημένο, σύμφωνα με τις θριαμβολογικές ανακοινώσεις του υπουργείου Παιδείας που σήμερα μετασχηματίστηκαν σε κροκοδείλια δάκρυα.

Θα αποδοθούν ευθύνες, λένε τα υπουργεία Παιδείας και Εσωτερικών

Σε κοινή ανακοίνωσή τους τα υπουργεία Εσωτερικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων αναφέρουν: «Η τραγική απώλεια του μικρού μαθητή στις Σέρρες μας έχει συγκλονίσει. Η σκέψη μας είναι στους γονείς και την οικογένειά του, καθώς και στις οικογένειες των παιδιών που τραυματίστηκαν. Είμαστε σε επικοινωνία με τον αρμόδιο για τη λειτουργία του σχολείου Δήμο για να διερευνηθεί τι ακριβώς έχει συμβεί. Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διερευνηθούν τα αίτια της τραγικής απώλειας και να αποδοθούν ευθύνες».

Συνηθισμένες υποκριτικές δηλώσεις, αφού η πολιτική και πρακτική τους έχει καταδικάσει τα «(αυτο)αξιολογημένα σχολεία» να στεγάζονται σε άθλια κτίρια, χωρίς υποδομές και μέτρα ασφαλείας. Στην πραγματικότητα, το κράτος δια των κυβερνήσεων αποστερεί κοινωνικούς πόρους, υποβαθμίζει μέχρι διάλυσης κάθε κοινωνική λειτουργία και οδηγεί στις «δωρεές» και «χορηγίες». Η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη μέτρων προστασίας διαμορφώνουν μια επικίνδυνη καθημερινότητα, όπου σοβάδες, ταβάνια, παράθυρα πέφτουν και καυστήρες μετατρέπονται σε βόμβες! Τα λεβητοστάσια των περισσότερων δημοτικών σχολείων βρίσκονται σε χώρους που δεν πληρούν τους όρους ασφαλείας. Σε πολλά σχολεία οι καυστήρες είναι προβληματικοί λόγω της παλαιότητάς τους και η συντήρησή τους είναι ελλιπής!

Η τραγωδία στο 9ο Δημοτικό Σχολείο Σερρών φέρνει στην επιφάνεια το σοβαρό και χρόνιο πρόβλημα των επικίνδυνων σχολικών κτιρίων και την έλλειψη υποδομών. Κτίρια επικίνδυνα για τη σωματική ακεραιότητα, την υγεία ακόμα και για τη ζωή μαθητών, εκπαιδευτικών και γονιών. Τα προβλήματα αυτά αποτελούν μέρος μόνο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν συνολικά τα δημόσια σχολεία και πηγάζουν από τη διαχρονική πολιτική των κυβερνήσεων, ιδιαίτερα των τελευταίων χρόνων (περικοπές δαπανών για λειτουργικά έξοδα και άλλα). Οι δημόσιες δαπάνες για την παιδεία όλα αυτά τα χρόνια έχουν μειωθεί κατά 40%, ενώ το στεγαστικό πρόβλημα των δημόσιων σχολείων επιδεινώθηκε με την κατάργηση του ΟΣΚ και την ανάθεση της ευθύνης αυτής στην ΚτΥΠ με τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με στοιχεία της ΚτΥπ, το 50% των σχολικών κτιρίων είναι ηλικίας μεταξύ 30 έως 50 ετών και μόνο στο 5% από αυτά έχουν γίνει σημαντικές εργασίες συντήρησης. Πολλά σχολικά κτίρια δεν έχουν ελεγχθεί από πλευράς στατικής επάρκειας, δεν πληρούν τις απαραίτητες απαιτήσεις πυροπροστασίας, ενώ στο 65% υπάρχουν σημαντικές φθορές και κακοτεχνίες. Αυτή είναι η κανονικότητα των (αυτο)αξιολογημένων σχολείων!

Εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς αγωνίζονται για ανθρώπινα σχολεία με υλικοτεχική υποδομή και μέτρα προστασίας, ασφαλή που να ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Χρέος τους είναι να οργανώσουν και να εντείνουν την πάλη για να απαιτήσουν από το κράτος την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων όρων για τη λειτουργία των σχολείων. Να διεκδικήσουν να καλυφθούν όλες οι λειτουργικές ανάγκες των σχολείων με ευθύνη του κράτους. Να χρηματοδοτηθούν οι σχολικές επιτροπές στο ύψος των πραγματικών αναγκών. Η αύξηση των δαπανών για τη δημόσια εκπαίδευση είναι αναγκαία και προϋπόθεση για τη συντήρηση των σχολικών μονάδων.

Κτίρια και αίθουσες που πνίγουν το όνειρο για μάθηση

Δεν πρέπει, όμως, να παραγνωρίζεται και η ποιοτική διάσταση των σχολικών κτιρίων τόσο ως προς την καταλληλότητα, όσο και ως προς την οργάνωση και χρήση του σχολικού χώρου. Η σχολική αποτυχία, η έλλειψη ενδιαφέροντος για την εκπαιδευτική διαδικασία συνδέεται άρρηκτα με το εκπαιδευτικό περιβάλλον. Στις μικρές στενόχωρες και στενάχωρες αίθουσες, στις τραγικές ελλείψεις υποδομών (εργαστήρια κ.ά.) πνίγεται το όνειρο για την ουσιαστική επαφή με τη γνώση που βέβαια συνδέεται και με μια σειρά άλλους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

*Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» και του Εκπαιδευτικού Ομίλου