Δύσκολα είναι τα πράγματα για το λίκνο της παγκόσμιας αποικιοκρατίας, καθώς ήδη από τα μέσα Αυγούστου 2023 έχουν ανοίξει οι ασκοί του Αιόλου σε βάρος του, έπειτα από την αποκάλυψη ότι (ούτε ένα ούτε δύο, αλλά) περίπου 2.000 αρχαία αντικείμενα έκαναν «φτερά» από το Μουσείο, προς άγνωστη ως τώρα κατεύθυνση.
Η ληστεία δεν έγινε μια ήσυχη βροχερή νύχτα, αλλά φαίνεται ότι ο βασικός ύποπτος, Πίτερ Χιγκς, πρώην …επικεφαλής επιμελητής ελληνικών και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων, δρούσε ανεξέλεγκτα τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, μιας και το Βρετανικό Μουσείο δεν είχε καταρχήν προνοήσει να διαμορφώσει έναν πλήρη κατάλογο με τα αντικείμενα που εκτίθενται και φυλάσσονται στις αποθήκες του. Τόσες δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες λεηλατημένα, αγνά προϊόντα της αποικιοκρατικής διαρπαγής, ένα πάνω ένα κάτω, ποιος μετράει…
Ανάμεσα στα κλεμμένα, μυκηναϊκοί θησαυροί από τον 15ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τεχνουργήματα που κοσμούσαν ελληνικές συλλογές του 19ου αιώνα μ.Χ. Κάποια από αυτά φαίνεται ότι ήδη πωλούνται στο διαδίκτυο, και μάλιστα σε χαμηλές, αναλογικά, τιμές, προκειμένου να μη κινηθούν υποψίες. To τραγικό της υπόθεσης είναι ότι τώρα βγαίνουν στη δημοσιότητα πληροφορίες ότι το Βρετανικό Μουσείο είχε ενημερωθεί ήδη από το 2021 ότι αντικείμενά του έχουν βγει στο σφυρί, αλλά αγνόησε ή υποτίμησε την ενημέρωση.
Βέβαια, παραφράζοντας τον Μπρεχτ, θα μπορούσε κανείς να πει ότι «μεγαλύτερο έγκλημα από τη ληστεία ενός αποικιοκρατικού Μουσείου, είναι η ίδρυση ενός αποικιοκρατικού Μουσείου». Μολονότι η κλοπή των περίπου 2.000 αρχαίων αντικειμένων είναι ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία (270 ετών) του Βρετανικού Μουσείου, το σκάνδαλο αυτό δεν είναι το μόνο, και ίσως δεν είναι το μεγαλύτερο. Στην πραγματικότητα, η ίδια η λειτουργία του Μουσείου – κλεπταποδόχου είναι το πιο μεγάλο έγκλημα και σκάνδαλο.
Ευτυχώς, όπως μπορεί να υποθέτει κανείς, δεν κινδύνεψε να κλαπεί κάποιο από τα Γλυπτά του Παρθενώνα (18 εναέτια αγάλματα, 15 μετόπες, καθώς και περίπου 50 λίθοι της ζωφόρου που καλύπτουν συνολικό μήκος 75 μέτρων) τα οποία βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο από το 1817, βασικά λόγω του όγκου τους και του βάρους τους. Επιπλέον, αν έλειπε κάποιο κομμάτι της περίφημης ζωφόρου του Παρθενώνα, όλο και κάποιος θα το έπαιρνε χαμπάρι…
Φυσικά οι πολιτισμένοι Βρετανοί, ήδη από τα χρόνια της διαρπαγής του Έλγιν, στα 1801, είχαν φροντίσει να …πριονίσουν κατά περίπου μισό μέτρο (!) το μάρμαρο,από τις μετόπες και τους λίθους της ζωφόρου, πετυχαίνοντας πιο ελαφριά μεταφορά, αλλά και πιο εύκολη, όπως αποδείχτηκε, έκθεση σε Μουσείο…
Τα δόλια τα «Μάρμαρα» του Παρθενώνα, αφού πριονίστηκαν στις αρχές του προ-προηγούμενου αιώνα, στη συνέχεια εκτέθηκαν (κυριολεκτικά) στη Βρετανική αβρότητα και αριστοκρατία.
Για την ακρίβεια, και σύμφωνα με πληροφορίες από άλλους πρώην επιμελητές του Βρετανικού Μουσείου, τα Μάρμαρα πλύθηκαν πολλές φορές. Μάλιστα στη δεκαετία του 1930, ο Λόρδος Ντυβέν, χρησιμοποίησε συρμάτινες βούρτσες, σκληρά εργαλεία και χημικά που καταστρέφουν τις αρχαίες πατίνες, για να καθαρίσει τα γλυπτά. «Οι εργάτες συνέχιζαν μανιωδώς την εργασία τους μέχρι να πετύχουν “λευκότητα”. Ανάλογα με την κατάσταση του μαρμάρου, αλλού “γδάρθηκε” μισό χιλιοστό και αλλού έως 2,5 χιλιοστά. Αυτό διαπιστώσαμε στην εξέταση του 1999 …έως 2,5 χιλιοστά», διαπίστωνε ο Σ. Μαυρομμάτης, επικεφαλής φωτογράφος της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης.
Η αλήθεια είναι ότι τα μάτια των ιππέων της κλεμμένης ζωφόρου του Παρθενώνα έχουν δει τις τελευταίες δεκαετίες πολλά θαυμαστά, από τους ευγενείς και την αριστοκρατία της Βρετανίας να γευματίζουν (πολλάκις, και με το αζημίωτο) στην αίθουσα του Παρθενώνα, μέχρι τη μούχλα που απλωνόταν πάνω από τα εκθέματα εξαιτίας της υγρασίας στην αίθουσα, και τις επιεικώς απαράδεκτες συνθήκες έκθεσης των μοναδικών αυτών Γλυπτών.
Εντάξει, δεν κάναμε και κανένα έγκλημα!
Βγαίνοντας στην αντεπίθεση, ο Τιμ Λάουτον, βουλευτής των Συντηρητικών της Βρετανίας και μάλιστα πρόεδρος της διακομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας για το Βρετανικό Μουσείο, δήλωσε στο BBC ότι η αποκάλυψη για τα κλεμμένα αντικείμενα είναι μεν «επιζήμια», ωστόσο «αυτό που είναι ιδιαίτερα επιζήμιο είναι ο απροκάλυπτος οπορτουνισμός (sic) των Ελλήνων και άλλων που λένε “Ωχ όχι, το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι ασφαλές”». Αυτό θα πει, «εκεί που μας χρωστάγανε, μας κλέψαν και το βόδι». Καιροσκόποι όσοι διαπιστώνουν ότι αυτές τις μέρες πωλούνται στο διαδίκτυο τα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου, και τυχοδιώκτες όσοι περίμεναν μιαν άτυχη στιγμή μέσα στους τρεις αιώνες ιστορίας του λίκνου της αποικιοκρατίας, για να το κατακρίνουν.
Στα δικά μας, στο πλευρό των Συντηρητικών Βρετανών Βουλευτών, φαίνεται ότι στέκεται η υπουργός Πολιτισμού, Λ. Μενδώνη, η οποία δεν έχει βγάλει από τα μέσα Αυγούστου «κιχ» για το σκάνδαλο στο Βρετανικό Μουσείο (ίσως ήταν απασχολημένη με την έξωση των αρχαιολόγων από την ιστορική έδρα τους, και την κατάργηση της διενέργειας ανασκαφών από τις ίδιες τις Εφορείες Αρχαιοτήτων).
