σκληρός νόμος, αλλά νόμος
Μια ακόμη μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης, την οποία πιστώνεται σε σημαντικό βαθμό η υπουργός Πολιτισμού παρά τω πρωθυπουργώ, Λ. Μενδώνη, αφορά στο δρομολογημένο νομοσχέδιο – σανίδα σωτηρίας για την ελληνική μουσική.
Συγκεκριμένα, η πρόταση νόμου που ήδη έχει τεθεί σε δημόσια ψηφιακή διαβούλευση, προβλέπει «ποσοστώσεις» σε ό,τι αφορά τη μουσική που ακούγεται σε κοινόχρηστους χώρους ξενοδοχείων, σε «σύνθετα τουριστικά καταλύματα», σε εμπορικά κέντρα, καζίνο και χώρους αναμονής μέσων μαζικής μεταφοράς. Πχ. καθόσον περιμένεις με τις ώρες να έρθει το «18 κόκκινο» στη ρουλέτα, στο καζίνο της περιοχής σου, θα πρέπει από το σύνολο της μουσικής που θα φτάσει στα αφτιά σου, το 45% τουλάχιστον να είναι ελληνόφωνα τραγούδια ή έστω ορχηστρική μουσική η οποία αποδίδει ελληνόφωνα τραγούδια.
Επίσης, οι ελληνικές οπτικοακουστικές παραγωγές και κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, υποχρεώνονται σε ποσοστό της τάξεως του 70%, να «ενσωματώνουν» ελληνική μουσική.
Οι ραδιοσταθμοί ξενόγλωσσου ρεπερτορίου που θα αυξήσουν τη μετάδοση ελληνόφωνων τραγουδιών κερδίζουν από την πολιτεία μας επέκταση του ορίου διαφημιστικού χρόνου (περίπου 30% περισσότερες διαφημίσεις, αν η αύξηση του ελληνόφωνου ρεπερτορίου ξεπεράσει το 50%).
Επειδή προς το παρόν δεν είναι δυνατόν να τοποθετηθούν αυτήκοοι ελεγκτές σε όλους αυτούς τους χώρους, για να μετράνε κάθε μέρα αν η ελληνική μουσική είναι πάνω από το 45% της συνολικής, οι ίδιοι οι έχοντες την εκμετάλλευση των χώρων, θα έχουν την υποχρέωση να υποβάλλουν εντός του πρώτου 15ημέρου κάθε ημερολογιακού εξαμήνου, στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας «τους μορφότυπους από τους οποίους προκύπτει η τήρηση της υποχρέωσης». Δηλαδή, με δυο λόγια, τα ίδια τα ξενοδοχεία, τα ίδια τα καζίνο, τα ίδια τα εμπορικά κέντρα, κ.ο.κ., θα μετράνε τους εαυτούς τους, και έπειτα θα δίνουν βεβαίωση ότι σεβάστηκαν τη μουσική ποσόστωση.
Αν κάποιος επιχειρήσει να αποφύγει τη διαδικασία, ή δώσει αναληθή στοιχεία για την ποσόστωση, με κοινή απόφαση των -ολοένα και πιο στενά συνεργαζόμενων- υπουργείων Υποδομών και Πολιτισμού, σε πρώτη φάση θα δίνεται προθεσμία 10 ημερών έως 2 μηνών στον παραβάτη να συμμορφωθεί. Αν εκείνος επιμείνει σε ευρωπαϊκά, αμερικανικά, ή άλλα βαρβαρικά τραγούδια, τον περιμένει πρόστιμο 2.000 έως 20.000 ευρώ.
ζητήματα ερμηνειών
Η αποκωδικοποίηση της αντίδρασης των εκπροσώπων των ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων συνοψίστηκε σε πανεθνικό επίπεδο στις εκφράσεις: «άλλη δουλειά δεν είχαμε», και «συγχαρητήρια, το βρήκατε αυτό που μας έλειπε».
Ταυτόχρονα, από την πρώτη στιγμή δημοσίευσης του νομοσχεδίου, ξεπήδησαν ερωτήματα ορολογίας, όπως π.χ. τι είναι ελληνικό και τι θα πρέπει να λογίζεται ως μουσική του έθνους μας. Ο Διονύσιος Σολωμός έλεγε ότι πρέπει να μάθουμε «να θεωρούμε εθνικό ό,τι είναι αληθινό», για να μη το πάμε πιο παλιά που ο Ηρόδοτος έδινε πιο απαιτητικές προϋποθέσεις για τον ορισμό του έθνους (όμαιμον, ομόγλωσσον, ομότροπον, ομόθρησκον).
Να σημειώσουμε ότι ο και τομέας Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ μπέρδεψε τη συζήτηση (βγήκε από τα …δεξιά στη Μενδώνη), ζητώντας από την υπουργό ένα νομοσχέδιο που να προσεγγίζει με πιο ευρύ τρόπο την έννοια της ελληνικής μουσικής:
«Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου που σχετίζονται με αυτό που αποκαλούμε “ελληνικό τραγούδι” εδράζονται σε εσφαλμένη και πολύ περιοριστική βάση και καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού, τώρα που υπάρχει ακόμα χρόνος, να τις διορθώσει. Ο όρος “ελληνόφωνο τραγούδι”, ο οποίος χρησιμοποιείται από το νομοσχέδιο και που στην βάση του προβλέπονται μια σειρά από κίνητρα και υποχρεώσεις, αποκλείει την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων μουσικών δημιουργών.
Αποκλείει το σύνολο της ελληνικής ορχηστρικής μουσικής, την ελληνική ροκ, την ελληνική τζαζ, αλλά και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που παίζουν μουσική χωρίς στίχους, τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που προτείνουν ορχηστρική, ατμοσφαιρική μουσική, ακόμα κι αν αυτή προέρχεται από Έλληνες δημιουργούς. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, η ορχηστρική μουσική του Χατζηδάκι ή τα κομμάτια των Socrates δεν θεωρούνται “ελληνόφωνο τραγούδι”.
Συνεπώς, η δική μας πρόταση είναι το Υπουργείο Πολιτισμού να επεξεργαστεί εκ νέου το νομοσχέδιο εστιάζοντας αυτή τη φορά στα “ελληνικά μουσικά έργα” ή και στα “μουσικά μοτίβα Ελλήνων συνθετών”, σε ό,τι αφορά την κινηματογραφική μουσική. Μόνο στη βάση αυτού του ορισμού μπορούμε να μιλάμε για μέτρα ενίσχυσης του “ελληνικού τραγουδιού” και των συντελεστών του».
εθνικός μπούσουλας
Μένει να επιβεβαιωθούν οι φήμες που θέλουν τα υπουργεία Πολιτισμού και Υποδομών να συντάσσουν επεξηγηματική λίστα για το τι είναι ελληνικό και τι όχι. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο εμβληματικός και επίσημος «οδηγός ελληνικότητας», από τα τραγούδια που έχουν αποτελέσει τις επιλογές της χώρας μας για την εκπροσώπησή μας σε εθνικό επίπεδο στον διαγωνισμό της Eurovision. Θυμίζουμε ενδεικτικά τις δέκα τελευταίες συμμετοχές μας:
2014, Freaky Fortune & Riskykidd, «Rise Up», (γλώσσα Αγγλικά)
2015, Μαρία Έλενα Κυριάκου, «OneLastBreath» , (γλώσσα Αγγλικά)
2016, Argo, «UtopianLand», (γλώσσα Αγγλικά και Ποντιακά)
2017, Demy, «This is Love», (γλώσσαΑγγλικά)
2018, Γιάννα Τερζή, «Όνειρό μου», (γλώσσα Ελληνικά)
2019, Κατερίνα Ντούσκα, «BetterLove», (γλώσσα Αγγλικά)
2020, Stefania, «Supergirl», (γλώσσα Αγγλικά)
2021, Stefania, «LastDance», (γλώσσα Αγγλικά)
2022, Αμάντα Γεωργιάδη Τένφιορντ, «DieTogether», (γλώσσα Αγγλικά)
2023, Βίκτωρ Βερνίκος Γιούργενσεν, «WhatTheySay», (γλώσσα Αγγλικά)
Μολονότι κάποιοι κακοπροαίρετοι λένε ότι με το νομοσχέδιο για την ελληνική μουσική η ΝΔ επιχειρεί να κάνει «πατριωτικό» άνοιγμα και να αντιμετωπίσει τον εκ δεξιών ανταγωνισμό της, στην πραγματικότητα η κυβέρνησή μας μάλλον ασκεί …διεθνισμό: αν κρίνει κανείς από τα ονόματα και μόνο των καλλιτεχνών -για να μη σχολιάσουμε τη γλώσσα των εθνικών τραγουδιών μας- οτιδήποτε θα μπορούσε να είναι ελληνικό.
Μολονότι κάποιοι κακοπροαίρετοι λένε ότι το νομοσχέδιο για την ελληνική μουσική του 2024 αποτελεί (εθνικο-παραληρηματικό) συμπλήρωμα της οδηγίας του 2022 για την απαγόρευση του ρωσικού πολιτισμού, στην πραγματικότητα μια νέα εποχή αγκαλιάσματος όλων των λαών μόλις ξεκίνησε.
