Tον Οκτώβρη, στο ορόσημο των 10 χρόνων της, η κινεζική πρωτοβουλία «μια ζώνη, ένας δρόμος»-Belt and Road Initiative (BRI) θα πραγματοποιήσει, στο Πεκίνο, το 3ο της Φόρουμ. Η ιδέα της δημιουργίας μιας «Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού» προτάθηκε από τον Κινέζο Πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, στην πόλη Αστάνα, πρωτεύουσα του Καζακστάν, τον Σεπτέμβριο του 2013. Το 1ο Φόρουμ πραγματοποιήθηκε στο 2017 ενώ το 2ο το 2019, επίσης στην κινεζική πρωτεύουσα.
Η Κίνα έχει ήδη επιβεβαιώσει τη συμμετοχή περισσότερων από 110 χωρών γεγονός που αποτελεί σαφή διπλωματική επιτυχία του Πεκίνου, σε μια περίοδο όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Ιδιαίτερη πρόσκληση έγινε στον Πούτιν, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Σι Τζινπίνγκ, από τον ίδιο τον υπουργό εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γι, κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα. Αυτό θα είναι το πρώτο γνωστό ταξίδι του Πούτιν στο εξωτερικό από τότε που το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του, αλλά και η δεύτερη φορά που Πούτιν και Σι θα συναντηθούν φέτος.
Στο BRI εντάχθηκε, τον Ιανουάριο του 2022, και η Συρία που βρίσκεται και αυτή στο στόχαστρο των ΗΠΑ. Στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Πεκίνο, τον Σεπτέμβρη, ο Μπασάρ αλ Άσαντ συμφώνησε με τον Σι Τζινπίνγκ να αναβαθμίσουν τη σχέση τους σε «στρατηγική σύμπραξη».
Την ίδια στιγμή τα επίσημα κινεζικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν ότι η Κίνα δεν κάλεσε τους επικεφαλής ορισμένων δυτικών χωρών, δεδομένης της παρέμβασής τους στις υποθέσεις της Κίνας και της παρεμπόδισης της ανάπτυξης των συμφερόντων της. Χαρακτηριστική των πιέσεων που ασκούνται εκατέρωθεν είναι η περίπτωση της Ιταλίας η οποία είναι η μόνη χώρα των G7 που συμμετέχει στην Πρωτοβουλία. Όλοι θυμόμαστε τον ενθουσιασμό με τον οποίο υποδέχθηκε η Ρώμη την κινεζική βοήθεια, στο πλαίσιο της «διπλωματίας της μάσκας» στην πρώτη φάση της πανδημίας. Τρία χρόνια μετά και σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον, ο Ιταλός ΥΠΕΞ, Αντόνιο Ταγιάνι, ανέφερε ότι η συνεργασία με την Κίνα στο πλαίσιο του BRI «δεν πέτυχε τα αποτελέσματα που η ιταλική κυβέρνηση ανέμενε» και επιβεβαίωσε ότι πολλά ιταλικά κόμματα αντιτίθενται στη συμμετοχή της Ιταλίας στο Φόρουμ. Ανταπαντώντας ο Κινέζος ΥΠΕΞ Γουάνγκ Γι, τόνισε ότι το σχέδιο BRI είναι ένα τεράστιο πρόγραμμα υποδομής παρόμοιο με τον αρχαίο δρόμο του μεταξιού το οποίο μαζί με το Ευρασιατικό εμπόριο έχει καρποφορήσει για την Ιταλία.
Ανεξάρτητα από εκείνα ή τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κίνα στην προσπάθειά της αυτή, οδηγώντας την σε κάποιες αναπροσαρμογές στον σχεδιασμό της και τα οποία υπερτονίζονται από τα δυτικά ΜΜΕ, η πρωτοβουλία BRI αποτελεί ένα κολοσσιαίο επενδυτικό σχέδιο με το οποίο ο κινεζικός ιμπεριαλισμός επιδιώκει να διεισδύσει οικονομικά και πολιτικά σε πάνω από 150 χώρες.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, αυτά τα δέκα χρόνια, η Κίνα υπέγραψε 200 συμφωνίες με 152 χώρες, και 32 διεθνείς οργανισμούς δημιουργώντας ένα ευρύ δίκτυο παρέμβασης σε πέντε ηπείρους. Δηλαδή με το 83% των χωρών που διατηρούν διπλωματικές σχέσεις μαζί της και που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού και περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Μέχρι στιγμής έχουν υλοποιηθεί πάνω από 3.000 συνεργατικά έργα. Η συνολική αξία των υπογεγραμμένων συμβάσεων και των ολοκληρωμένων έργων ξεπέρασαν τα 1,2 τρισ. και τα 800 δισ. δολάρια αντίστοιχα, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 50% των συνολικών έργων που έχει αναλάβει η Κίνα στο εξωτερικό.
Οι στατιστικές δείχνουν ότι από το 2013 έως το 2022, το εμπόριο αγαθών της Κίνας με τις χώρες BRI αυξήθηκε από 1,04 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 2,07 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι αμφίδρομες επενδύσεις ξεπέρασαν τα 270 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας, το παγκόσμιο ΑΕΠ εξαιτίας του BRI θα αυξάνεται κατά 1,3% (1,6 τρισ. δολάρια) κάθε έτος έως το 2030. Το εμπόριο μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών θα αυξηθεί από 2,8% σε 9,7%, το παγκόσμιο εμπόριο από 1,7% σε 6,2% και το παγκόσμιο εισόδημα από 0,7% σε 2,9%.
Την τελευταία δεκαετία η Κίνα έγινε ο μεγαλύτερος πιστωτής και μια πηγή επενδύσεων σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, εννοείται με το αζημίωτο. Έτσι μια σειρά χώρες στράφηκαν από τους δυτικούς λύκους προς τον ασιατικό δράκο. Προώθησε την κατασκευή έξι μεγάλων διαδρόμων διεθνούς οικονομικής συνεργασίας αλλά και τη διασύνδεση των γύρω υποδομών. Τον νέο Οικονομικό Διάδρομο για την Ευρασιατική Ηπειρωτική Γέφυρα, που βασίζεται σε σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας μεταξύ Κίνας και Ευρώπης. Τον Οικονομικό Διάδρομο Κίνας-Πακιστάν, που έχει εισέλθει στη δεύτερη φάση υλοποίησής του, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του έργου της Πακιστανικής Ελεύθερης Ζώνης Γκουαντάρ και του διασυνοριακού έργου οπτικού καλωδίου μεταξύ Κίνας και Πακιστάν. Ακόμη τον Οικονομικό Διάδρομο της χερσονήσου της Ινδοκίνας, αυτόν μεταξύ Κίνας, Κεντρικής Ασίας και Δυτικής Ασίας και μεταξύ Μπαγκλαντές, Κίνας, Ινδίας και Μιανμάρ, ο οποίος όμως σημειώνει αργή πρόοδο. Μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει αποκτήσει ο Οικονομικός Διάδρομος μεταξύ Κίνας, Μογγολίας και Ρωσίας.
Έργα-ορόσημα είναι η σιδηροδρομική γραμμή Κίνας – Ευρώπης, ο σιδηρόδρομος Κίνας – Λάος που μπήκε πρόσφατα σε λειτουργία και από τον Μάιο του τρέχοντος έτους έχουν διακινηθεί 20 εκατ. τόνοι εμπορευμάτων και 2.000 είδη προϊόντων. Ο νέος διάδρομος ξηράς – θάλασσας στη δυτική Κίνα που καλύπτει πάνω από 18 επαρχίες στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της χώρας και μέσω του οποίου τα εμπορεύματα μεταφέρονται σε πάνω από 300 λιμάνια, σε περισσότερες από 100 χώρες του κόσμου. Ο σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας Τζακάρτας – Μπαντούνγκ, ο σιδηρόδρομος Ουγγαρίας – Σερβίας και το λιμάνι του Πειραιά. Καίριο ρόλο στην οικοδόμηση της Πρωτοβουλίας διαδραματίζουν οι εμπορευματικές αμαξοστοιχίες της γραμμής Κίνας – Ευρώπης, οι οποίες με 84 δρομολόγια φτάνουν σε 211 πόλεις και σε 25 ευρωπαϊκές χώρες, αποτελώντας ένα σύγχρονο «καραβάνι από σίδηρο και ατσάλι».
Η Δύση επιδιώκοντας να αντιδράσει παρουσίασε πέρσι ένα φιλόδοξο σχέδιο 600 δισ. δολαρίων για την ενίσχυση των επενδύσεων σε υποδομές σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ακόμη ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε την ενίσχυση του ρόλου της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, για να παράσχουν «βοήθεια» στις φτωχότερες χώρες, με τα αιματοβαμμένα προγράμματά τους.
Επίσης κατά την πρόσφατη σύνοδο των G20 υπογράφτηκε συμφωνία για την υλοποίηση ενός μεγάλου έργου θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών, το οποίο θα διατρέχει τη Μέση Ανατολή και θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη. Το σχέδιο έχει τη σφραγίδα της Ουάσιγκτον η οποία θέλει να χρησιμοποιήσει την Ινδία ως αντίβαρο στη διαρκώς αυξανόμενη διεθνή επιρροή του Πεκίνου.
Η Huawei «σπάει» τους αμερικανικούς περιορισμούς στην τεχνολογία ημιαγωγών
Στον διεθνή ανταγωνισμό των κινητών τηλεφώνων 5G επανέρχεται η κινεζική εταιρεία Huawei μετά τους περιορισμούς σε εξοπλισμούς ημιαγωγών και λογισμικό αυτής της τεχνολογίας, που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ το 2019, επικαλούμενοι λόγους εθνικής ασφαλείας. Οι ΗΠΑ είχαν δώσει άδεια μόνο στην Qualcomm να παρέχει το προηγούμενο μοντέλο του επεξεργαστή της στην έκδοση 4G. Πλέον με την εξέλιξη αυτή η κινεζική εταιρεία θα σταματήσει το 2024 τη συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία επιφέροντάς της οικονομικό πλήγμα.
Η παρουσίαση από την Huawei, που πριν τις κυρώσεις επεδίωκε να γίνει ο πρώτος κατασκευαστής κινητών τηλεφώνων, μιας νέας συσκευής με έναν νέο επεξεργαστή 5G, με ένα προηγμένο τσιπ που αναπτύχθηκε αποκλειστικά από κινεζικά χέρια ρίχνει νέο λάδι στη φωτιά των ανταγωνισμών μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, παρενέβη στο θέμα αφήνοντας υπόνοιες για παράκαμψη των αμερικανικών περιορισμών, προαναγγέλλοντας ενδελεχή έρευνα. Στο θέμα εμπλέκεται και εταιρεία από τη Νότια Κορέα, εξοπλισμός της οποίας βρέθηκε στο κινητό τηλέφωνο, με την ίδια να διαψεύδει την εμπλοκή της αφήνοντας υπόνοιες για βιομηχανική κατασκοπία.
Ακόμη δημοσίευμα του Bloomberg αναφέρει ότι αρκετές ταϊβανέζικες εταιρείες αξιοποιούν την τεχνογνωσία τους για να βοηθήσουν τη Huawei στην κατασκευή νέων εργοστασίων τσιπ στη νότα Κίνα.
Μπορεί το κινεζικό μικροτσίπ να μην είναι τόσο προηγμένο όσο αυτά της Apple ή της Samsung όμως αποτελεί ένα σαφές άλμα για την κινεζική τεχνολογία. Οι έλεγχοι των εξαγωγών είχαν ως στόχο να διατηρήσουν τις τεχνολογικές ικανότητες της Κίνας 8 έως 10 χρόνια πίσω από τις ΗΠΑ. Με την εξέλιξη αυτή έδειξε ότι μπορεί να είναι μόλις 2 με 3 χρόνια πίσω.
Η ηλεκτροκίνηση νέο πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ Κίνας και Δύσης
Στη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων (EV) στον κόσμο εξελίσσεται η Κίνα. Πέρυσι τα ηλεκτρικά μοντέλα αντιπροσώπευαν το 1/4 όλων των επιβατικών αυτοκινήτων που πωλήθηκαν στην Κίνα, πολύ μπροστά από το 1/7 περίπου στις ΗΠΑ και το 1/8 στην Ευρώπη. Εκτιμάται ότι το ποσοστό διείσδυσης των EV στην Κίνα, θα φθάσει το 90% έως το 2030.
Ακόμη οι κινεζικές μάρκες αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ όλων των ηλεκτρικών μοντέλων που πωλούνται παγκοσμίως, ενώ η Κίνα, διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο φόρτισης στον κόσμο. Το 2022 πρόσθεσε 649.000 δημόσιους φορτιστές, δηλαδή πάνω από το 70% όλων των εγκαταστάσεων παγκοσμίως εκείνης της χρονιάς.
H κινεζική εταιρεία BYD με έδρα τη Σενζέν έγινε η μάρκα με τις περισσότερες πωλήσεις στην Κίνα τερματίζοντας τη δεκαετή κυριαρχία της Volkswaken. Η εξέλιξη αυτή έχει θορυβήσει τις παραδοσιακές δυτικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε ήδη έρευνα για παράνομες κινεζικές επιδοτήσεις στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη από την Κίνα.
Η ηλεκτροκίνηση έχει μπει και στην προεκλογική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ, εκφράζοντας αντικρουόμενα συμφέροντα μερίδων της αμερικανικής οικονομικής ολιγαρχίας σε σχέση και με την Κίνα. Ο Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί προωθούν τις «πράσινες επενδύσεις» και κατ’ επέκταση την ηλεκτροκίνηση, στηρίζοντας τα μονοπώλια του κλάδου, επιδιώκοντας να αποτρέψουν την Κίνα να εδραιώσει τη θέση της σε αυτή την αναπτυσσόμενη βιομηχανία. Απ’ την άλλη, ο Ντ. Τραμπ κατηγόρησε τον Αμερικανό πρόεδρο πως «θα δολοφονήσει την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία και θα σκοτώσει αμέτρητες θέσεις εργασίας για πάντα, ειδικά στο Μίσιγκαν και τη Μεσοδυτική Αμερική». Υποστήριξε πως θέλει να βάλει ένα φρένο στην ταχεία μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση λέγοντας ότι πρόκειται για «μία τρέλα που βοηθά τους Κινέζους».
Στην κόντρα τους αυτή εμπλέκουν και το συνδικάτο των εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ (UAW) που βρίσκεται σε απεργία, διεκδικώντας σημαντικές αυξήσεις μισθών. Καλούν τους εργαζόμενους να στηρίξουν τον έναν ή τον άλλο υποψήφιο υποσχόμενοι πως θα διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους κατά την πράσινη μετάβαση
