Τον περασμένο Μάρτη που επισκέφθηκε τη Μόσχα ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, αποχαιρέτησε με μια βαρυσήμαντη δήλωση, κατά την αναχώρησή του τον πρόεδρο της Ρωσίας Πούτιν, λέγοντας: «Τώρα γίνονται αλλαγές που δεν είχαν συμβεί εδώ και 100 χρόνια. Όταν είμαστε μαζί, καθοδηγούμε αυτές τις αλλαγές». «Συμφωνώ» απάντησε ο Πούτιν, ενώ ο Σι τον προσκάλεσε να επισκεφτεί σύντομα την Κίνα «όταν θα μπορεί». Την προηγούμενη εβδομάδα ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι σε λίγες μέρες θα επισκεφθεί το Πεκίνο.
Μια τέτοια «αλλαγή» που συντελέστηκε τον Αύγουστο στο Γιοχάνεσμπουρκ της Νότιας Αφρικής, κατά την 15η Σύνοδο Κορυφής των BRICS, με την ένταξη έξι νέων χωρών στους κόλπους τους, (Αργεντινή, Αίγυπτος, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αιθιοπία) είναι σίγουρα κάποια από αυτές που είχε κατά νου ο Σι Τζινπίνγκ, όταν έκανε αυτή τη δήλωση το Μάρτη. Σε κάθε περίπτωση η διεύρυνση αποτέλεσε ένα πολιτικό γεγονός με παγκόσμια σημασία και αντίκτυπο, στο βαθμό μάλιστα που συμμετείχαν στη Σύνοδο Κορυφής και παρακολούθησαν τις εργασίες της πρωθυπουργοί και εκπρόσωποι από 60 χώρες, χωρίς την παρουσία καμιάς δυτικής χώρας. Είναι βέβαιο πως θα επακολουθήσουν και άλλου παρόμοιου χαρακτήρα αλλαγές στο όχι μακρινό μέλλον.
Πράγματι, μπροστά στα μάτια μας συντελούνται τεκτονικές αλλαγές στον παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό χάρτη. Ολόκληρες «γεωπολιτικές πλάκες», όπως αυτές της Μέσης Ανατολής, της Λ. Αμερικής, της Αφρικής, γλιστράνε και μετακινούνται αργά μα σταθερά από τη Δύση προς την Ανατολή. Ένας άγριος ανταγωνισμός ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ΗΠΑ-ΕΕ, Κίνα-Ρωσία και μια μεγάλη αναδιανομή των παγκόσμιων αγορών και των ζωνών επιρροής βρίσκονται σε εξέλιξη, προκαλώντας σοβαρές ανακατατάξεις στη δύναμη των διεθνών κέντρων και στην αλλαγή του παγκόσμιου συσχετισμού δυνάμεων.
Το γεγονός αυτό ακριβώς εκφράζει η συμμετοχή των έξι νέων χωρών στους BRICS, όπως και καμιά εικοσαριά άλλων που έχουν κάνει αίτηση, βρίσκονται στον προθάλαμο και πρόκειται να ενταχθούν τα επόμενα 2-3 χρόνια. Αυτές οι αλλαγές αποτυπώθηκαν στις μέρες μας, αλλά προφανώς κυοφορούνταν αρκετά χρόνια πριν, τουλάχιστον μια δεκαετία. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν μια σειρά παράγοντες συνέβαλλαν στην εξασθένιση της παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και όταν ταυτόχρονα ξεκινούσε η ορμητική οικονομική και πολιτική άνοδος της Κίνας, που επενδύοντας τρισεκατομμύρια δολάρια στο γιγαντιαίο σχέδιο «μια ζώνη, ένας δρόμος» σε δεκάδες χώρες, υπέσκαπτε την επιρροή των ΗΠΑ και προωθούσε τα δικά της ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, προσφέροντας μια εναλλακτική προοπτική για τις χώρες του τρίτου κόσμου, προκειμένου να απαλλαγούν από τα νεοαποικιοκρατικά δεσμά και την κυριαρχία της Δύσης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε τις εξελίξεις και σε αυτό το επίπεδο, αφού δεκάδες χώρες διαπίστωσαν πως μπορούν ανά πάσα στιγμή να γίνουν θύματα, να υποστούν και αυτές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, αν δεν ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ενώ ταυτόχρονα υφίστανται τη ληστρική εκμετάλλευση μέσω της εργαλειοποίησης του δολαρίου και της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων από την Αμερικάνικη Κεντρική Τράπεζα (Fed), εκτοξεύοντας το χρέος τους στα ύψη, αφού στη μεγάλη πλειοψηφία των χωρών το χρέος τους είναι σε δολάρια. Έτσι έχει τεθεί και το ζήτημα της σταδιακής απαλλαγής από το βραχνά του δολαρίου και της αντικατάστασής του από εθνικά νομίσματα στο διμερές και πολυμερές εμπόριο, χωρίς να αποκλείεται μεσοπρόθεσμα και ένα νέο νόμισμα των BRICS, αν θυμηθούμε μάλιστα τη ρήση του Σι Τζινπίνγκ για αλλαγές που συμβαίνουν κάθε 100 χρόνια. Προς το παρόν ένα σημαντικό πλήγμα έχει δεχθεί το δολάριο από τη Σαουδική Αραβία, η οποία κατάργησε την απόφαση που ίσχυε πάνω από 50 χρόνια για πώληση του πετρελαίου της αποκλειστικά σε δολάρια, τα περίφημα πετροδολάρια, και τώρα πουλά στους μεγαλύτερους αγοραστές της, την Κίνα αλλά και σε άλλες χώρες, όχι σε δολάρια, αλλά στα εθνικά τους νομίσματα. Οι παραπάνω οικονομικοί κατά βάση παράγοντες αποτέλεσαν την ενοποιητική βάση συσπείρωσης και ένταξης τελικά αυτών των χωρών στους BRICS.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως αρχιτέκτονας και κινητήρια δύναμη της διεύρυνσης των BRICS, όπως και της νέας διεύρυνσης που θα επακολουθήσει οσονούπω, είναι η Κίνα. Και από δίπλα ένθερμος υποστηριχτής της διεύρυνσης η Ρωσία. Και αυτοί αρκούσαν για να καμφθούν οι όποιες αντιρρήσεις μπορεί να υπήρχαν για τη διεύρυνση από τους άλλους. Η διεύρυνση αυτή για την Κίνα εντάσσεται στα πλαίσια του παγκόσμιου ανταγωνισμού της με τις ΗΠΑ, και υπηρετεί το στόχο της να την εξοστρακίσει από την πρώτη θέση και να ανατρέψει την πρωτοκαθεδρία της στην παγκόσμια σκηνή. Και αν αυτή η πρωτοβουλία της Κίνας στα πλαίσια των BRICS είχε παγκόσμιο αντίκτυπο και μια σειρά άλλες πρωτοβουλίες που ανέλαβε τον τελευταίο χρόνο είχαν παγκόσμια απήχηση και αποτέλεσαν ισχυρό πλήγμα για τις ΗΠΑ. Όπως η συμφωνία – ορόσημο για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, με την καθοριστική μεσολάβηση και διαιτησία της Κίνας, που επέφερε αλυσιδωτές εξελίξεις και αναδιατάξεις σχέσεων και ισορροπιών σε όλη τη Μέση Ανατολή και επισφραγίστηκε με την ένταξη των δυο αυτών χωρών στους BRICS. Βασικό στοιχείο αποτέλεσε η δυναμική ενίσχυση της επιρροής της Κίνας αλλά και της Ρωσίας, με ταυτόχρονη υποβάθμιση του ρόλου των ΗΠΑ και γενικότερα της Δύσης, σε μία προνομιακή -μέχρι τώρα- για τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις περιοχή. Διεθνείς πρωτοβουλίες έχει αναλάβει η Κίνα επίσης προτείνοντας τον περασμένο Μάρτη ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και το Μάιο ένα σχέδιο τεσσάρων σημείων για την ειρήνευση Ισραήλ – Παλαιστίνης. Οι διεθνείς αυτές πρωτοβουλίες της Κίνας, που αποσκοπούν να εμφανιστεί ως παγκόσμιος ειρηνοποιός, συνδέονται με τη Παγκόσμια Πρωτοβουλία Ασφάλειας (GSI), η οποία προτάθηκε πέρυσι από τον Σι Τζινπίνγκ και έχει τη μορφή ενός πολυμερούς φόρουμ υπό την ηγεσία της Κίνας στα πλαίσια του ΟΗΕ. Η πιο σημαντική διεθνής πρωτοβουλία που πήρε η Κίνα το 2020 με τη μορφή ενός νέου φόρουμ του ΟΗΕ, ονομάζεται «Ομάδα Φίλων της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Ανάπτυξη», στην οποία συμμετέχουν περίπου 70 χώρες μέλη, έχει πραγματοποιήσει την πρώτη υπουργική της συνάντηση και συσπειρώνει κατά βάση τις χώρες που συνδέονται με το κολοσσιαίο σχέδιο «μια ζώνη, ένας δρόμος». Όλες αυτές οι διεθνείς πρωτοβουλίες του Πεκίνου επιδιώκουν να δυναμώσουν την παγκόσμια παρουσία και επιρροή του κινέζικου ιμπεριαλισμού, να προσδέσουν στο άρμα του όλο και νέες χώρες, να υπερσκελίσουν οικονομικά τις ΗΠΑ, μεταβάλλοντας τους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων, προκαλώντας τεκτονικές ανατροπές στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στο οποίο κυριαρχούσε αποκλειστικά η Δύση τους δυο-τρεις τελευταίους αιώνες.
Και αυτές οι επιθετικές πρωτοβουλίες του Πεκίνου είναι απάντηση στις αλλεπάλληλες επιθετικές κινήσεις της Ουάσιγκτον στις οποίες προχώρησε τον τελευταίο χρόνο, όπως η συγκρότηση της στρατιωτικής συμμαχίας AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία), η αναβάθμιση της Quad (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Αυστραλία), η συγκρότηση στρατιωτικής συμμαχίας που επισφραγίστηκε πριν ένα μήνα στις ΗΠΑ, από τους πρωθυπουργούς της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και τον Μπάιντεν, και θεωρήθηκε η βάση για ένα ασιατικό ΝΑΤΟ. Όλα αυτά συνιστούν κλιμάκωση ενός ανελέητου ανταγωνισμού από την πλευρά των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, καθώς πέρα από τις συμμαχίες που συγκροτεί, επιταχύνει τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των στρατιωτικών της δυνάμεων στη ζώνη Ασίας-Ειρηνικού, πραγματοποιεί γιγαντιαίων διαστάσεων αεροναυτικές ασκήσεις συνεχώς στις θάλασσες της Ανατολικής Ασίας, οξύνει εκρηκτικά την κρίση στην κορεατική χερσόνησο και προκαλεί στρατιωτικά επεισόδια γύρω από την Ταιβάν και τα διαφιλονικούμενα νησιά, με σκοπό να πλευροκοπήσει την Κίνα από παντού, να την περιορίσει, καθυστερώντας όσο μπορεί την παγκόσμια οικονομική και πολιτική της επέκταση και επιρροή.
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαρκή κλιμάκωση του αμερικανοκινέζικου ανταγωνισμού και είναι βέβαιο πως ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα χέρια και να παρακολουθεί άπραγος την απώλεια σημαντικών αγορών και σφαιρών επιρροής σε μεγάλες περιοχές του κόσμου, που σηματοδοτεί η διεύρυνση των BRICS. Με κάθε τρόπο θα επιδιώξει να φρενάρει και να ακυρώσει την ένταξη των νέων χωρών στους BRICS, θα υποκινήσει τους λακέδες του σε κάθε χώρα προκειμένου να ματαιώσουν την προσχώρησή τους. Ήδη η δεξιά, αμερικανόδουλη αντιπολίτευση στην Αργεντινή δήλωσε πως αν κερδίσει τις εκλογές τον προσεχή Γενάρη θα αποσύρει τη χώρα από τους BRICS. Αυτό θα επιφέρει μια μεγάλη όξυνση των αντιθέσεων στο εσωτερικό των χωρών που αποτελούν πεδίο άγριας διαπάλης ανάμεσα στις ΗΠΑ-ΕΕ και την Κίνα-Ρωσία για τον έλεγχο και την κυριαρχία τους και θα οδηγήσει σε μια παγκόσμια κρίση και αστάθεια, δυναμώνοντας την απειλή γενικευμένων συγκρούσεων. Στην ημερήσια διάταξη θα βρεθούν κάθε λογής επεμβάσεις, ανατροπές και πραξικοπήματα, όπως παρατηρούμε ήδη να συμβαίνει αυτές τις μέρες στη ζώνη του Σαχέλ στην Αφρική, στο Νίγηρα, την Γκαμπόν, το Σουδάν.
Καθώς μάλιστα οι BRICS δεν αποτελούν μια συμπαγή ομάδα χωρών και δεν συγκροτούν μια πολιτική, πολύ περισσότερο στρατιωτική συμμαχία, αντίθετα υπάρχουν σοβαρές αντιθέσεις στο εσωτερικό τους, το στοιχείο της αστάθειας, της αναταραχής και διαπάλης θα συνοδεύει το εγχείρημα των BRICS για την άσκηση ελέγχου και επιρροής στις εκτεταμένες περιοχές της Ασίας, της Αφρικής και της Λ. Αμερικής.
Αν και ο κινέζικος ρεβιζιονισμός του Σι και ο ρώσικος παλινορθωμένος καπιταλισμός του Πούτιν δεν συνοδεύουν τη διείσδυσή τους στις χώρες του τρίτου κόσμου με ιδεολογικά λάβαρα και «σοσιαλιστικά» προσωπεία, επιδιώκουν όμως να εμφανιστούν στη συνείδηση των καταπιεζόμενων λαών σαν συνεχιστές της πολιτικής της σοσιαλιστικής Κίνας του Μάο και του σοβιετικού σοσιαλιμπεριαλισμού του Μπρέζνιεφ, εκμεταλλευόμενοι το αβυσσαλέο μίσος που έχει συσσωρεύσει στους λαούς η βάναυση καταπίεση αιώνων των δυτικών ιμπεριαλιστών, η στυγνή αποικιακή και νεοαποικιακή οικονομική εκμετάλλευση, αρπαγή και καταλήστευση του εθνικού τους πλούτου. Και είναι γι’ αυτό ξεχωριστά επικίνδυνοι, παριστάνοντας τους υποστηρικτές του αντιδυτικού, αντιιμπεριαλιστικού αγώνα. Το γεγονός αυτό δεν εμποδίζει βέβαια την Κίνα και τη Ρωσία να χρησιμοποιούν όλες τις κλασσικές μεθόδους του ιμπεριαλισμού και του αποικισμού για την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική διείσδυσή τους στις χώρες του τρίτου κόσμου. Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα που έγιναν σε χώρες της ζώνης του Σαχέλ, τα οποία στρέφονταν ενάντια στους λακέδες των Δυτικών, και η στρατιωτική παρουσία, ιδιαίτερα του ρώσικου ιμπεριαλισμού, που επεμβαίνει με μισθοφορικό στρατό σε αυτές, είναι πολύ αποκαλυπτικά του τρόπου δράσης και των γενικότερων σκοπών τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τον έλεγχο και την επιρροή τους σε μια σειρά χώρες.
Το βασικό ζήτημα για τους λαούς όλων αυτών των εκτεταμένων περιοχών, στις οποίες ζει η μεγάλη πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι το ζήτημα της απαλλαγής τους από κάθε ιμπεριαλιστική, νεοαποικιακή κυριαρχία και εξάρτηση. Η πάλη των λαών για την απολύτρωση από τα δεσμά της καπιταλιστικής και ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας μπορεί να προχωρήσει μόνο, αν στην πορεία του μακρόχρονου αγώνα αντίστασης αναδειχθούν γνήσιες, λαϊκές κομμουνιστικές δυνάμεις, που καταπολεμώντας εχθρικά ιδεολογικά ρεύματα και προσδιορίζοντας το πραγματικό ταξικό περιεχόμενο του αγώνα, θα τον μετασχηματίζουν σε προοδευτικές και επαναστατικές κατευθύνσεις ενάντια στους ξένους και ντόπιους εκμεταλλευτές και καταπιεστές, σε αγώνα αντίστασης και ανατροπής της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας για την κατάκτηση της Λευτεριάς, της Δημοκρατίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας και του Σοσιαλισμού.
