Κλιμακώνονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις για τον έλεγχο του Ιντλίμπ

Έντονες αναταράξεις εμφανίζονται στις ρωσοτουρκικές σχέσεις με επίκεντρο τον έλεγχο του συριακού Ιντλίμπ. Την τελευταία εβδομάδα ο συριακός στρατός με την αεροπορική υποστήριξη της Ρωσίας προχώρησε στην ανακατάληψη σημαντικών περιοχών στη βορειοδυτική συριακή επαρχία Ιντλίμπ, προκαλώντας την πολυμέτωπη αντίδραση της Άγκυρας. Ο τουρκικός στρατός πραγματοποιώντας την τέταρτη χερσαία εισβολή στη Συρία επιτέθηκε με την υποστήριξη πυροβολικού και αεροπορίας κατά των στρατευμάτων της Δαμασκού «εξουδετερώνοντας» 30 με 35 Σύριους. Είχε προηγηθεί η ρίψη πυρών του συριακού στρατού σε τουρκικές δυνάμεις, προκαλώντας το θάνατο τουλάχιστον έξι Τούρκων στρατιωτικών και τον τραυματισμό άλλων εννιά.

Εξαιτίας της πολεμικής ανάφλεξης, ο Τούρκος Πρόεδρος εκτίμησε ότι «έχει τελειώσει» η «ειρηνευτική διαδικασία της Αστάνα», που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια Ρωσία, Ιράν και Τουρκία με στόχο την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Συρία, και κάλεσε τη Ρωσία να επιδιώξει «ένα διαφορετικό μονοπάτι – ή με τη Συρία ή με την Τουρκία», γιατί «δεν υπάρχει άλλος δρόμος». Διαχωρίζοντας την Τουρκία από την τριμερή (με Ιράν και Ρωσία) πρωτοβουλία, κατάληξε ότι ο τελικός προορισμός για τη συριακή ειρηνευτική διαδικασία θα πρέπει να είναι η Γενεύη. Προκρίνοντας τη Γενεύη που στήριζαν οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με προμετωπίδα τον ΟΗΕ, έβαλε ουσιαστικά ταφόπλακα σε μια διπλωματική, δήθεν «ειρηνευτική» διαδικασία, που επισφράγισε την παρουσία τόσο της Άγκυρας όσο και της Μόσχας στη Συρία.

Ταυτόχρονα ο Ερντογάν από το Κίεβο, σε μια επίσκεψη που, από μόνη της, σηματοδοτεί τη νέα εποχή των ρωσοτουρκικών σχέσεων, τεντώνοντας το σχοινί της αντιπαράθεσης, δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει την «παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας» από τη Μόσχα και κάλεσε τη Ρωσία να «αναλάβει τις ευθύνες της, στο πλαίσιο των συμφωνιών της Αστάνα και του Σότσι». Πρόβαλε ακόμα και το ζήτημα των «Τατάρων της Κριμαίας» τονίζοντας ότι «από κοινού με την κυβέρνηση της Ουκρανίας θα συνεχίσουμε να παρέχουμε την στήριξή μας στους Τατάρους Τούρκους της Κριμαίας που είναι αρχέγονοι κάτοικοι αυτής της χώρας».

Απαντώντας ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Λαβρόφ, κάλεσε την Τουρκία να συμμορφωθεί με τις συμφωνίες του Σότσι του 2018 και για την Ιντλίμπ του 2019. «Λαμβάνουμε πληροφορίες για την ανάπτυξη των τουρκικών στρατευμάτων στη ζώνη της Ιντλίμπ, για την έναρξη των συγκρούσεων μεταξύ αυτών και του συριακού στρατού. Ο στρατός μας παρακολουθεί αυτήν την κατάσταση», ανάφερε ο Λαβρόφ. Συμπλήρωσε ότι «Δυστυχώς, σε αυτή τη φάση, η τουρκική πλευρά απέτυχε να εκπληρώσει μερικές από τις βασικές υποχρεώσεις που έχουν στόχο την πλήρη επίλυση του προβλήματος της Ιντλίμπ». Υπενθύμισε πως η Μόσχα έχει καλέσει τον Τούρκο Πρόεδρο να επισκεφθεί την Κριμαία, καλώντας τον Ερντογάν να έρθει για να δει μόνος του τι συμβαίνει. Κανένας δεν είχε ποτέ προσκομίσει καμία απόδειξη για εικαζόμενες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Τατάρων της Κριμαίας ή άλλων ανθρώπων που ζουν στην Κριμαία, κατάληξε ο Λαβρόφ.

Νωρίτερα οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών επικοινώνησαν τηλεφωνικά συζητώντας για τη «διευθέτηση» της σύγκρουσης στη Συρία με «πολιτικά και διπλωματικά μέσα». Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών οι δύο πλευρές «έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή» στην τρέχουσα κατάσταση στη «ζώνη αποκλιμάκωσης» του Ιντλίμπ, συμφωνώντας ότι είναι αναγκαίο να τηρηθούν απαρέγκλιτα οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν μετά τη συνάντηση των Προέδρων των δύο χωρών στο Σότσι (17/9/2018). Τόνισαν τη σημασία που έχει ο «ταχύτερος διαχωρισμός της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης από τα τρομοκρατικά στοιχεία» και ο άμεσος τερματισμός των προκλήσεων απέναντι στους αμάχους και τον συριακό στρατό. Συζήτησαν επίσης για τις πρόσθετες πρωτοβουλίες πρακτικού χαρακτήρα που πρέπει να αναλάβουν οι εγγυήτριες χώρες της «ειρηνευτικής πρωτοβουλίας της Αστάνα» (Ρωσία, Τουρκία, Ιράν), με στόχο την «εξομάλυνση της κατάστασης».

Ωστόσο, παρά τις όποιες προσπάθειες να εμφανίσουν περιορισμένης έκτασης τις μεταξύ τους αντιθέσεις οι διαφορετικές επιλογές Ρωσίας και Τουρκίας, παραμένουν αγεφύρωτες. Στο επίκεντρο βρίσκεται η στάση τους απέναντι στην κυβέρνηση Άσαντ που στηρίζεται στην πολύπλευρη ρωσική παρουσία, ενώ η ανατροπή του παραμένει στρατηγικός στόχος της Τουρκίας. Γι’ αυτό ο Ερντογάν προειδοποιεί: «Δεν θα δώσουμε την ευκαιρία στο καθεστώς (Άσαντ) να κερδίσει έδαφος (στο Ιντλίμπ), διότι διαφορετικά αυτό θα αυξήσει το βάρος που εμείς επωμιζόμαστε».

Στη ρωσοτουρκική διένεξη παρεμβαίνει η Ουάσιγκτον με στόχο την παραπέρα απόσπαση της Τουρκίας από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ κατάγγειλαν τη συριακή και ρωσική Πολεμική Αεροπορία πως μέσα σε ένα τριήμερο έχουν εξαπολύσει «πάνω από 200» αεροπορικές επιδρομές «κυρίως κατά αμάχων» και προσπερνώντας το γεγονός ότι οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές ευθύνονται για την έναρξη των πολεμικών περιπετειών της Συρίας, υποστηρίζουν τώρα υποκριτικά ότι από τις επιχειρήσεις των τελευταίων μηνών έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους, πλησιάζοντας τα τουρκικά σύνορα, πάνω από 700.000 κάτοικοι του Ιντλίμπ. Επίσης, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε: «στεκόμαστε στο πλευρό του ΝΑΤΟϊκού μας συμμάχου, της Τουρκίας, στον απόηχο της επίθεσης, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο πολλών Τούρκων στρατιωτικών που υπηρετούσαν σε ένα φυλάκιο παρατήρησης που χρησιμοποιείτο για συντονισμό και αποκλιμάκωση και στηρίζουμε πλήρως τις δικαιολογημένες ενέργειες αυτοάμυνας της Τουρκίας, που έγιναν ως αντίποινα». Επίσης ο Πομπέο καταδίκασε «τις διαρκείς, αδικαιολόγητες και ανελέητες επιθέσεις του καθεστώτος της Ρωσίας, του Ιράν και της Χεζμπολάχ ενάντια στον πληθυσμό της Ιντλίμπ».

Οι εξελίξεις αποκαλύπτουν τη διεύρυνση των σοβαρών ρηγμάτων Μόσχας – Άγκυρας και έρχονται να προστεθούν στις οξυμμένες αντιθέσεις τους και στη Λιβύη, που εκεί βρίσκονται χωρίς προσχήματα σε αντίπαλα στρατόπεδα.