Ο Μπάιντεν, διατηρώντας και κλιμακώνοντας την επιθετική πολιτική του προκατόχου του, επιδιώκει να συγκροτήσει έναν αντι-κινεζικό συνασπισμό με σύμμαχες χώρες των ΗΠΑ. Τον βαφτίζει μάλιστα ως «συμμαχία των δημοκρατιών» προφανώς έναντι των «βάρβαρων» και «αυταρχικών» Κινέζων.
Ο Αμερικάνος πρόεδρος επιδιώκει πότε με κινήσεις «καλής θέλησης» και πότε με εκβιασμούς να στοιχίσει πίσω από τις ΗΠΑ τους δυτικοευρωπαίους ιμπεριαλιστές, την ΕΕ, την Ιαπωνία και μια σειρά χώρες του Ινδο-Ειρηνικού στην αντιπαράθεση με την Κίνα. Παράλληλα θέλει να διαρρήξει τους δεσμούς που έχουν οικοδομήσει αυτές οι χώρες με την Κίνα, ειδικά κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Τραμπ αλλά και στο πλαίσιο της οικονομικής γιγάντωσης του Πεκίνου.
Πάρα ταύτα κάθε μια από αυτές τις δυνάμεις έχει τα ιδιαίτερα συμφέροντά της τα οποία συμπλέκονται, ανταγωνίζονται και συγκρούονται με τα συμφέροντα του Πεκίνου, το οποίο έχει συγκροτήσει λίγο-πολύ σταθερή σχέση συνεργασίας με τη Μόσχα.
Στο πλαίσιο αυτού του ανταγωνισμού έλαβαν χώρα δύο παράλληλες συναντήσεις, σε υψηλό διπλωματικό επίπεδο, μεταξύ των αντιτιθέμενων πλευρών.
Στη Μόσχα έγινε ο τετραήμερος 16ος γύρος διαβουλεύσεων Ρωσία-Κίνας σχετικά με τα «ζητήματα στρατηγικής ασφαλείας». Την Κίνα εκπροσώπησε το μέλος του ΠΓ του ΚΚ Κίνας Γιανγκ Ζιετζί και διευθυντής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων, ενώ τη Ρωσία ο γραμματέας Εθνικής Ασφάλειας, Ν. Πατρούτσεφ.
Ο Ζιετζί είχε επίσης τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλ. Πούτιν, όπου αναφέρθηκε στις σχέσεις των δύο πλευρών ως «τέλειο παράδειγμα μιας νέου τύπου αμοιβαίου οφέλους διεθνούς σχέσης» που εξασφαλίζει «την ανεκτίμητη παγκόσμια σταθερότητα εν μέσω αλλαγών σε όλο τον κόσμο».
Ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, ερωτώμενος για το ενδεχόμενο οι δύο χώρες να συμμαχήσουν ενάντια στις ΗΠΑ, απάντησε ότι «και οι δύο πλευρές είμαστε ικανοποιημένες με την τρέχουσα μορφή που έχει η συνεργασία».
Είχαν προηγηθεί τα κοινά διαδικτυακά εγκαίνια με τη συμμετοχή του προέδρου της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, και του Βλ. Πούτιν, για την έναρξη των εργασιών κατασκευής τεσσάρων μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στην ανατολική Κίνα όπου συμμετέχει ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός «Rosatom».
Μιλώντας ο Λαβρόφ σε διεθνές συνέδριο με θέμα «Ρωσία και Κίνα: Συνεργασία σε μια νέα εποχή» σημείωσε πως οι δύο χώρες έχουν κοινές προσεγγίσεις για διεθνή και άλλα ζητήματα δεδομένου ότι «ορισμένες δυτικές χώρες επιδιώκουν να καταστρέψουν τη διεθνή αρχιτεκτονική που βασίζεται στον ΟΗΕ». Αναβαθμίζοντας περαιτέρω τις δυνατότητες συνεργασίας, τόνισε την προοπτική σύνδεσης της ρωσικής «Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης» με την κινεζική πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος».
Στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση στο πλαίσιο του «Διαλόγου ΗΠΑ-ΕΕ». Τις ΗΠΑ εκπροσώπησε η αν. ΥΠΕΞ, Γουέντιν Σέρμαν, η οποία περιόδευσε σε Ευρώπη και Ασία και την ΕΕ ο γ.γ., της Ευρωπαϊκής Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, Στέφανο Σανίνο.
Το μενού της συνάντησης περιλάμβανε «όλα τα κρίσιμα ζητήματα» εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας και επιβεβαίωσαν την «ισχύ της εταιρικής σχέσης» ενόψει και της Συνόδου Κορυφής ΗΠΑ-ΕΕ που θα γίνει στις 15 Ιούνη.
Σχετικά με τις σχέσεις με την Κίνα κατάληξαν στο συμπέρασμα ότι «είναι πολύπλευρες και περιλαμβάνουν στοιχεία συνεργασίας, ανταγωνισμού και συστημικής αντιπαλότητας». Παράλληλα στήριξαν τη συμμετοχή της Ταϊβάν «στην εργασία διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του ΠΟΥ», γεγονός που αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για το Πεκίνο.
Στον «πάγο» η εμπορική συμφωνία ΕΕ – Κίνας
Το Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα, με ευρεία πλειοψηφία, που βάζει στον «πάγο» τη διαδικασία επικύρωσης της Συνολικής Συμφωνίας ΕΕ – Κίνας για τις επενδύσεις (CAI). Αφορμή ήταν η απαίτηση για άρση των κυρώσεων που επέβαλε το Πεκίνο, ως απάντηση στις αντίστοιχες που εφάρμοσε πρώτη η ΕΕ, με πρόσχημα τις εξελίξεις στην επαρχία Σιντζιάνγκ, το Χονγκ Κονγκ κλπ. Με απύθμενη υποκρισία το ψήφισμα θεωρεί τις ευρωπαϊκές κυρώσεις «νόμιμες» που βασίζονται στο «διεθνές δίκαιο», καθώς αφορούν την «προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων», ενώ τις κινέζικες κυρώσεις πως «στερούνται κάθε νομικής αιτιολόγησης».
Επίσης το Ευρωκοινοβούλιο κάλεσε «την ΕΕ να ενισχύσει τον συντονισμό και τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του Διατλαντικού Διαλόγου για την Κίνα» ενώ ξεκαθάρισε πως οι «άλλες εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες με περιφερειακούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊβάν, δεν θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες της αναστολής της επικύρωσης της CAI».
Μιλώντας επί γερμανικού εδάφους ο Κινέζος ΥΠΕΞ, Γουάνγκ Γι, επέμεινε ότι η συμφωνία «δεν αποτελεί χάρη για τη μία πλευρά» προσθέτοντας πως «η Κίνα είναι έτοιμη να διατηρήσει και να επεκτείνει την ολόπλευρη συνεργασία με την Ευρώπη». Παράλληλα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τον όρο «γενοκτονία» που χρησιμοποιείται από διάφορες χώρες της ΕΕ σχετικά με τους μουσουλμάνους Ουιγούρους. Θυμίζουμε ότι η συμφωνία υπογράφτηκε επί γερμανικής προεδρίας.
Άρθρο της εφημερίδας «Global Times», την επομένη του «παγώματος», έκρουσε των κώδωνα του κινδύνου προς τους «θεσμούς» και τις κυβερνήσεις της ΕΕ πως «θα διαπιστώσουν τελικά ότι η διευκόλυνση της διακοπής της συνεργασίας με την Κίνα -μέσα από τη χρήση του θέματος για τα αποκαλούμενα “ανθρώπινα δικαιώματα”- σε θέματα όπως οι επενδύσεις και το εμπόριο, θα ρίξει την ΕΕ στην παγίδα των ΗΠΑ, που δελεάζει την Ευρώπη για να συγκρατήσει την Κίνα και ίσως θέσει σε κίνδυνο τα αληθινά συμφέροντα του μπλοκ».
Αποχώρησε από το κινέζικο σχήμα «17+1» η Λιθουανία
Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση της Λιθουανίας ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από την Πρωτοβουλία Συνεργασίας της Κίνας και χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης (Central and Eastern Europe – China, CEE) γνωστή ως σχήμα «17+1».
Ο Λιθουανός ΥΠΕΞ, Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκι, χαρακτήρισε το σχήμα «διχαστικό» και υποστήριξε ότι τα μέλη της ΕΕ μπορούν να επιδιώξουν «μια πολύ πιο ενιαία και γιʼ αυτό αποτελεσματική προσέγγιση και επικοινωνία με την Κίνα, την “27+1”». Υπονοώντας την κοινή ευρωπαϊκή γραμμή μιας και φαίνεται ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για τη σχέση με το Πεκίνο.
Είχε προηγηθεί ψήφισμα του Κοινοβουλίου της Λιθουανίας το οποίο κατηγορούσε το Πεκίνο για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και «γενοκτονία» κατά των μουσουλμάνων Ουιγούρων, στην επαρχία Σιντζιάνγκ.
Μέρκελ και Μακρόν για την Κίνα
Υπέρ της «Ενιαίας πολιτικής της ΕΕ απέναντι στην Κίνα, που θα λαμβάνει υπόψη τις αξίες και τα συμφέροντά μας», τάχθηκε η κοινή διακήρυξη της Γάλλο-Γερμανικής Συνόδου που έλαβε χώρα διαδικτυακά. Μέρκελ και Μακρόν υποστήριξαν «μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού επικερδή για όλους», αναδεικνύοντας τη σημασία που έχει η συγκεκριμένη περιοχή για την ΕΕ στο πλαίσιο του οξυμένου ανταγωνισμού.
Επίσκεψη του Νοτιοκορεάτη Προέδρου στις ΗΠΑ
με το βλέμμα στην ενίσχυση του σχήματος «Quad»
Μετά την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, σειρά πήρε ο Νοτιοκορεάτης Προέδρος, Μουν Τζε Ιν, για να συναντηθεί με τον Τζο Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον. Διακηρυγμένος στόχος των ΗΠΑ είναι η διεύρυνση του σχήματος «Quad» (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Αυστραλία) με τη συμμετοχή της Νότιας Κορέας και την ένταξή της στον αντι-κινεζικό άξονα, στον Ινδο-Ειρηνικό.
Αυτός ήταν και ένας από τους σκοπούς της επίσκεψης του Ινδού ΥΠΕΞ, Σ. Τζαϊσανκάρ, στις ΗΠΑ όπου συναντήθηκε με τον ομόλογό του A. Μπλίνκεν. Όπως δήλωσε ο Κερτ Κάμπελ, συντονιστής πολιτικής του Μπάιντεν για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, εξετάζεται η διοργάνωση νέας Συνόδου Κορυφής του σχήματος το φθινόπωρο, με φυσική παρουσία των ηγετών.
Παρά το γεγονός ότι στο κοινό ανακοινωθέν ΗΠΑ – Ν. Κορέας επισφραγίστηκε η «αφοσίωση για αναζωογόνηση και εκσυγχρονισμό των δεσμών μας για μια νέα εποχή» και η προσπάθεια «να ευθυγραμμίσουμε τη Νέα Νότια Πολιτική της Νότιας Κορέας και του οράματος των ΗΠΑ για έναν ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό», όμως σε αυτό δεν έγινε καμία αναφορά στην Κίνα.
Η «Wall Street Journal» χαρακτήρισε το ανακοινωθέν «χλιαρό» αναφέροντας ότι «όταν σε συνάντηση ΗΠΑ – Νότιας Κορέας δεν υπάρχουν νέα, αυτά είναι άσχημα νέα».
Από τη Σεούλ, ο πρώτος υφυπουργός Εξωτερικών, Τσόι Γιονγκ Κουν, ανέφερε ότι «η Κίνα θα εκτιμήσει ιδιαίτερα το γεγονός ότι το ανακοινωθέν δεν αναφέρεται ευθέως σε εκείνη» όπως αντίθετα συνέβη στο πρόσφατο ανακοινωθέν ΗΠΑ – Ιαπωνίας. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ανώνυμα ότι «στη νοτιοκορεατική κυβέρνηση θα ακολουθήσουμε μια αρμονική στρατηγική εταιρική σχέση με την Κίνα, στη βάση της στέρεης δομημένης συμμαχίας με τις ΗΠΑ».
Σχολιάζοντας την επίσκεψη ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Ζάο Λιζιάν, εξέφρασε την ελπίδα οι σχέσεις ΗΠΑ – Νότιας Κορέας «να συμβάλλουν στην περιφερειακή ειρήνη, σταθερότητα, ανάπτυξη και ευημερία, αντί να βλάψουν τα συμφέροντα τρίτων πλευρών, περιλαμβανομένης της Κίνας». Παράλληλα επέκρινε τις αναφορές στο ανακοινωθέν για τα Στενά της Ταϊβάν, τονίζοντας πως θέλει «προσοχή σε όσα λένε και κάνουν στο θέμα της Ταϊβάν και αποφυγή των παιχνιδιών με τη φωτιά».
