Η νέα χρονιά βρίσκει την ειδική αγωγή στο επίκεντρο της αντιλαϊκής επίθεσης. Εξυπηρετούμενοι, γονείς και εργαζόμενοι, αναμένουν από τις αρχές του χρόνου την εφαρμογή του νέου συστήματος συνταγογράφησης. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ χτυπώντας στο σύνολό της πλέον την ειδική αγωγή και τηρώντας ουσιαστικά κατά γράμμα τις μνημονιακές επιταγές, ψήφισε το νόμο, που εδώ και 2 χρόνια προσπαθούσε να περάσει και όλο αυτό το διάστημα τρέναρε, εξαιτίας των κινητοποιήσεων και των αντιδράσεων γονέων, θεραπευτών και εργαζομένων. Το νέο σύστημα συνταγογράφησης που τέθηκε σε ισχύ από 1/1/2019 είναι ουσιαστικά το εργαλείο που χρησιμοποιείται για να εφαρμοστεί το νέο κούρεμα κατά 40%, που ψηφίστηκε στον Προϋπολογισμό του 2019, και θα αφορά το μαχαίρι σε επιδόματα, θεραπείες και υπηρεσίες.
Κούρεμα θεραπειών
Πιο συγκεκριμένα με το νέο κανονισμό περικόπτονται μια σειρά από θεραπείες, πολλές διαγνώσεις δεν ανανεώνονται, ενώ ορίζονται ανώτατα όρια θεραπειών, χωρίς να υπάρχει κανένα επιστημονικό κριτήριο, αλλά με βάση τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις. Για διαγνωστικές κατηγορίες που απαιτούνται χρόνια θεραπειών, πλέον θα καλύπτονται θεραπείες για μερικούς μήνες έως και 2 χρόνια, ενώ και αυτές θα είναι κουρεμένες έως και στο μισό σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Επιπλέον διαγνωστικές κατηγορίες, όπως για παράδειγμα το σύνδρομο ASPERGER, δεν υπάρχουν καν στη λίστα!
Πληρωμή με κουπόνι voutcher
Ως τώρα οι γονείς αποζημιώνονταν οι ίδιοι για τις θεραπείες των παιδιών από τον ΕΟΠΠΥ. Οι καθυστερήσεις σε ορισμένες περιπτώσες ανά περιοχές μπορεί να έφταναν και τους 6 μήνες και με τους γονείς βέβαια να πρέπει να προπληρώνουν τους ιδιώτες για τις θεραπείες των παιδιών τους. Πλέον η πληρωμή θα γίνεται μέσω voutcher. Ο γονιός θα παίρνει από τον ΕΟΠΠΥ, δίνοντας τη γνωμάτευση, ένα κουπόνι με τον αναφερόμενο αριθμό θεραπειών για το παιδί, θα το δίνει στον ιδιώτη και αυτός μετά το πέρας των θεραπειών θα το δίνει στον ΕΟΠΠΥ περιμένοντας την αποζημίωση σε αόριστο χρόνο. Αόριστη όμως θα είναι και η αποζημίωση, καθώς, παρόλο που θα έχουν πραγματοποιηθεί οι θεραπείες, η αμοιβή από τον ΕΟΠΠΥ θα υπόκειται σε διπλό κούρεμα με βάση τη νομοθεσία περί rebate και clowback. Με άλλα λόγια, παρόλο που θα έχει δουλέψει κάποιος κάποιες ώρες, θα αποζημιωθεί για λιγότερες με αυθαίρετο τρόπο, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να εξοφλούνται οι υπόλοιπες υποχρεώσεις.
Ποιοι πλήττονται και ποιοι ευνοούνται
Όσο και αν η κυβέρνηση κόπτεται για τους γονείς και τα παιδιά και χύνει κροκοδείλια δάκρυα, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι οι πρώτοι που πλήττονται και από τον νέο κανονισμό είναι οι ίδιοι οι γονείς και οι οικογένειες , που θα τους ζητηθεί να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη για να κάνουν τα παιδιά τους τις αναγκαίες θεραπείες, όσοι δεν αναγκαστούν να τις σταματήσουν μην μπορώντας να ανταπεξέλθουν. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως τις δυο τελευταίες δεκαετίες, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων και κάτω απο τις οδηγίες της Ε.Ε., δεν δόθηκε καμία μέριμνα στη δημιουργία δημόσιων δομών, αλλά απεναντίας και στις ελάχιστες που υπήρχαν έγιναν λυσσαλέες προσπάθειες υποβάθμισής τους. Την τελευταία δεκαετία αυτή η πρακτική γιγαντώθηκε με τα λουκέτα και την υποχρηματοδότηση να αποτελεί την κυρίαρχη πολιτική. Έτσι, οι ανάγκες καλύπτονται αυτήν τη στιγμή από ιδιώτες και ιδιωτικά κέντρα που ανέρχονται κοντά στα 2000.
Οι αμέσως επόμενοι που θα επωμιστούν τα βάρη στις πλάτες τους είναι οι εργαζόμενοι που βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο απολύσεων, καθυστερήσεων και μειώσεων στους ήδη κουρεμένους μισθούς τους. Πολλά μικρά ιδιωτικά κέντρα με τις αλλαγές αυτές βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο του λουκέτου.
Γίνεται καθαρό πως η πίτα θα μοιραστεί σε ακόμη μικρότερα κομμάτια και συγκεκριμένα σε μεγάλους επιχειρηματίες του χώρου, αλλά και σε άλλους νέους καλοθελητές. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μεγάλες κλινικές (πχ EUROMEDICA) και θεραπευτήρια, ήδη απ’ όταν είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις για τις αλλαγές, έσπευδαν να μπουν στο χώρο της ειδικής , ενώ σήμερα ζητάνε θεραπευτές, με προϋπόθεση να έχουν συμβληθεί με τον ΕΟΠΠΥ.
Πώς φτάσαμε ως εδώ
Το υπουργείο, πριν φέρει αυτές τις αλλαγές, είχε προχωρήσει στη σύσταση επιστημονικής επιτροπής που συζήταγε επί 9 μήνες για να έρθει και να ανακοινώσει το πόρισμά της και στη συνέχεια προχωρήσει η ψήφιση. Μέσα από το πόρισμα αυτό γίνεται αφενός φανερή η προσπάθεια του υπουργείου να παραπληροφορήσει και να λασπολογήσει και αφετέρου γίνονται φανερές οι πραγματικές κατευθύνσεις και επιδιώξεις του. Βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο υπουργός Υγείας είναι η υπερδιάγνωση, που θεωρεί πως σκόπιμα υπήρξε στο παρελθόν σε συγκεκριμένες διαγνωστικές κατηγορίες και παρουσιάζουν μια επιδημική τάση, που δεν δικαιολογείται. Βέβαια, να σημειώσουμε πως την ίδια στιγμή ο πρόεδρος της εν λόγω επιτροπής αναφέρει πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά επιδημιολογική μελέτη όσο αφορά τον πληθυσμό στην ειδική αγωγή και στη θεραπεία. Από την άλλη ο Κ. Ξάνθος μιλάει για τους κακούς ιδιώτες (θεραπευτές) που με την υπερδιάγνωση κερδοσκοπούσαν όλα αυτά τα χρόνια. Πώς όμως γίνεται κάτι τέτοιο, αφού ως τώρα οι διαγνώσεις γίνονταν μόνο από γιατρούς του δημοσίου; Και αν είναι έτσι γιατί τώρα, σύμφωνα με το νέον κανονισμό, πλέον οι διαγνώσεις θα γίνονται από ιδιώτες γιατρούς; Ακόμα παραλείπουν να αναφέρουν πως ακόμα και υπερδιάγνωση να υπήρχε, αυτή είναι πλασματική, καθώς στην Ελλάδα οι διαγνωστικές κατηγορίες που αναγνωρίζονται και για τις οποίες γράφονται θεραπείες είναι πολύ συγκεκριμένες (αυτισμός, μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ). Εξ ού και οι διαγνώσεις κινούνται με βάση αυτές για να μπορέσουν να καλυφθούν οι ανάγκες των παιδιών για θεραπείες. Τέλος, ενώ, όπως λένε και οι ίδιοι, δεν ξέρουν πόσα άτομα χρήζουν ειδικής αγωγής και θεραπείας, ψήφισαν ένα κλειστό προϋπολογισμό και μάλιστα κουρεμένο κατά 40%.
Πώς παλεύουμε
Το αίτημα που μπορεί να συσπειρώσει σήμερα και να παλέψουν από κοινού εργαζόμενοι, γονείς, θεραπευτές και ιδιώτες είναι η μη εφαρμογή του νέου κανονισμού. Όμως βρισκόμαστε πολύ πίσω από τις εξελίξεις. Το Σ.Ε.Μ.Ι.Σ.Ε.Α.( Σωματείο Εργαζομένων σε Μονάδες Ιδρύματα Σχολεία Ειδικής Αγωγής), στο οποίο κυριαρχούν οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ, εδώ και δύο χρόνια ήταν έξω από τα πράγματα και τις εξελίξεις. Είτε δεν έλεγε πραγματικά κουβέντα είτε, όταν αναφερόταν στις επικείμενες αλλαγές, το μόνο που είχε να σχολιάσει ήταν ότι θα ευνοηθούν οι ιδιώτες, που γενικά τρίβουν τα χέρια τους, και οι εργαζόμενοι πρέπει να τους γυρίσουν την πλάτη. Σήμερα, ένα μήνα μετά την ψήφιση του κανονισμού, οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ βλέπουν ξαφνικά το πρόβλημα, όμως και πάλι με τον ίδιο στρεβλό τρόπο. Αφού διαβάσεις στην ανακοίνωση μια παράγραφο για την κυβέρνηση, ακολουθούν 2 σελίδες για τους ιδιώτες (μικρούς, μεγάλους, επιχειρηματικούς ομίλους) που τσουβαλιάζονται όλοι μαζί. Και ενώ σωστά αναφέρει για το πώς ευνοούνται οι μεγάλοι επιχειρηματίες, με κάποιο λογικό άλμα τα βέλη στρέφονται και προς τους μικρούς επαγγελματίες του κλάδου. Και όλο αυτό το σκεπτικό έρχεται να κλείσει με το αίτημα, που είναι πάντα επίκαιρο και σωστό κατά τα άλλα, ”δημόσια και δωρεάν ειδική αγωγή για όλους.” Όμως στην ανακοίνωση είναι το μοναδικό αίτημα, δείχνοντας πως και στη δεδομένη στιγμή βρίσκονται πολύ μακριά από τις ανησυχίες εργαζόμενων και γονέων.
Ως ΕΡΓΑΣ και εργαζόμενοι στην ειδική αγωγή δεν έχουμε την παραμικρή αυταπάτη για τα συμφέροντα των εργοδοτών. Οι εργαζόμενοι πρέπει να δουν την οργάνωσή τους στο σωματείο, όμως αναρωτιόμαστε κάτω από ποιο αίτημα. Πρέπει να δούμε ποιος είναι ο εχθρός αυτήν τη στιγμή και αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από την κυβερνητική πολιτική με τις αλλαγές που αυτή φέρνει. Είτε θέλουν κάποιοι είτε όχι, αυτό είναι που σήμερα μπορεί να συσπειρώσει εργαζόμενους, γονείς ακόμα και μικρούς επαγγελματίες του κλάδου. Η παράταξη του ΚΚΕ ερμηνεύει τα πράγματα, με το πώς θα ’θελε να είναι και όχι εξετάζοντας τις συνθήκες. Αν και κανένα μικρό ιδιωτικό κέντρο, παρά μόνο μεγάλες αλυσίδες και κλινικές, δεν έχει συμβληθεί με τον ΕΟΠΠΥ, το ΚΚΕ λέει ότι υποκρίνονται. Τι καταφέρνει τελικά με την τακτική του αυτή όμως; Να έχουν βγει μπροστά οι επιστημονικοί σύλλογοι και σωματεία εργοδοτών, οι οποίοι βάζοντας μπροστά τα δικά τους συμφέροντα, να φαίνονται σαν η μόνη φωνή στο χώρο. Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ έχουν ευθύνη για το ότι το σωματείο, παρά τις εξελίξεις, συσπειρώνει μερικές δεκάδες εργαζομένων και δεν μπορεί να βγάλει συνέλευση. Είναι η τακτική του που κρατά το σωματείο απομονωμένο και που αφήνει τους εργαζόμενους δέσμιους στους συλλόγους, που κατά τα άλλα καταγγέλλει.
