Ο επιθετικός προσδιορισμός στη φιλολογία κι αλλιώτικα ο ταξικός προσδιορισμός στην πολιτική έχει σπουδαία κι ανεκτίμητη σημασία. Δίνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις σχολαστικές συντεταγμένες αυτού που ορίζει και δεν αφήνει «φτερό στον άνεμο».
Ιδιαίτερα σε μια ταραγμένη εποχή με πυθιακά μηνύματα και αντιλαϊκό βάθος επιβάλλεται όσο γίνεται καλύτερα και αξιόπιστα να λέμε «τα σύκα – σύκα…» και να καρφώνουμε τις λέξεις με πρόκες για να μην τις παίρνει ο άνεμος.
Στα παραπάνω μπορεί να καταλήξει κανείς συζητώντας και ψηλαφώντας το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα που με τους απόηχούς του σκεπάζει σχεδόν κάθε γωνιά των πολιτικών και κοινωνικών ζητημάτων.
Διότι η αλληλεγγύη στον άνθρωπο που έρχεται φτωχός, ρημαγμένος και άστεγος από τη χειμαζόμενη Συρία δεν είναι το «Σύριος» αλλά το «μετανάστης Σύριος». Δεν είναι το εθνολογικό το κύριο –άσχετα αν για λόγους οικονομίας της συζήτησης το χρησιμοποιούμε– αλλά το κοινωνικό, το ταξικό, το προφανές.
Το ίδιο συνέβαινε και στην περίοδο του αντιφασιστικού αγώνα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι αντίπαλοι δεν ήσαν οι (φυλετικά) Γερμανοί, αλλά οι φασίστες. Το γερμανικό έθνος έχει να παρουσιάσει κορυφές παγκόσμιας σκέψης και αντιφασιστικούς αγώνες. Το ίδιο συμβαίνει και με την Ιταλία, την Ισπανία κλπ. Μπορεί τα πρώτα τραγούδια του ’40 να εστίαζαν στο Ιταλικό έθνος και τον Ντούτσε – Μουσολίνι, ωστόσο η ιστορική εξέλιξη δικαιώνει το συλλογισμό μας. Πως η γραμμή αντιπαράταξης δεν ήταν το ιταλικό έθνος ενάντια στους Έλληνες αλλά ο ιταλικός φασισμός και το φασιστικό κράτος ενάντια σ’ ένα γειτονικό κράτος που από άποψη πολιτικής συγκρότησης είχε επίσης φασισμό. Αλλά μόνο η πολιτική ανοησία «έβλεπε» σύγκρουση φασισμών και πρόβαλλε το σύνθημα «ανυποταξία και συναδέλφωση στα χαρακώματα», πράγμα που οδηγούσε στην παράδοση στον φασισμό. Το ίδιο ισχύει και για μια σειρά πολιτικά μεγέθη σ’ όλο τον κόσμο.
Είμαστε στο πλευρό των Παλαιστινίων όχι γιατί έλκουν την καταγωγή τους από τους … Φιλισταίους, αλλά γιατί αποτελούν το βαρόμετρο της αραβικής αντίστασης στον ιμπεριαλισμό και το σιωνισμό, γιατί είναι η αιχμή του δόρατος στον νεοαποικισμό των Ισραηλινών και αψευδής μαρτυρία ενός λαού που δεν έχει «γη και ελευθερία».
Είμαστε στο πλευρό ομάδων, εθνοτήτων, λαών γιατί με τις πράξεις τους κινούν προς τα μπρος τον ιστορικό τροχό και όχι γιατί έχουμε κάποια ιστορική εμμονή.
Είναι η πράξη που μας φέρνει κοντύτερα, είναι η ίδια η ζωή που μας ωθεί να πάρουμε θέση χρησιμοποιώντας την πολιτική πυξίδα μας.
Ως εκ τούτου επανερχόμαστε στον αρχικό μας συλλογισμό. Μεγαλύτερη σημασία έχει ο προσδιορισμός αυτού που θέλουμε να δηλώσουμε. Την προηγούμενη δεκαετία στους κύκλους των διανοουμένων έδιναν και έπαιρναν οι όροι «αναδιαρθρώσεις» και «παγκοσμιοποίηση» δηλωτικές των κινήσεων του κεφαλαίου.
Πέρασε ο καιρός και τα παραπάνω ιδεολογήματα είτε ξεχάστηκαν είτε κατέρρευσαν κάτω από αντίπαλα χτυπήματα· και δικαίως. Ωστόσο η συσκότιση εννοιών και λέξεων εξακολουθεί να υπάρχει και θα υπάρχει όσο η ταξική πάλη δεν «βαφτίζει τις λέξεις στην κολυμπήθρα της ζωής».
Δεν υπάρχει κανένα φιλολογικό βερνίκι για να γυαλίσουμε τα πράγματα από την πατίνα του χρόνου και της στρέβλωσης.
Απλά υπάρχει χώρος για την κοινωνική πάλη ώστε οι κοινωνικοί – προσδιορισμοί να είναι οδοδείκτες.
