Καθώς μαίνεται ο πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης, πολύπλευρες διεργασίες και μεγάλη κινητικότητα σημειώνονται σε όλο τον πλανήτη. Η πρόσφατη επεξεργασία της «Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας» των ΗΠΑ καθώς και το 20ό Συνέδριο του ΚΚΚ και η εισήγηση του Σι Τζινπίνγκ, με την έμφαση και τις εκτεταμένες αναφορές στα ζητήματα της «εθνικής ασφάλειας» και της «στρατιωτικής ενίσχυσης», επιβεβαιώνουν το σκληρό ανταγωνισμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στις δυο αυτές χώρες -την αλματωδώς αναπτυσσόμενη Κίνα που προβάλλει με την αυτοπεποίθηση της επερχόμενης παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης και την αμερικανική υπερδύναμη που έχει πλέον μπει σε τροχιά εξασθένησης.

Στο νέο αυτό παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον που αναδύεται, με το κέντρο βάρους του κόσμου να μετατοπίζεται από τη Δύση στην Ανατολή, οι ΗΠΑ, για να διατηρήσουν την απειλούμενη πρωτοκαθεδρία τους, στοχοποιούν την Κίνα σαν τη μεγάλη στρατηγική πρόκληση και απειλή. Την αναγορεύουν σε κύριο αντίπαλο.

Η καθήλωση και εξουδετέρωσή της μπαίνει σε πρώτο πλάνο. Και επιχειρούν ανάσχεση της δυναμικής της να «αναδιαμορφώσει τη διεθνή τάξη» μέσα από μια επιθετική ανασυγκρότηση του δυτικού μετώπου με όρους περιχαράκωσης και σκληρής αναμέτρησης.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε το έναυσμα για να αναπτυχθεί στο έπακρο ο αμερικανικός επιθετισμός. Έτσι, επιχειρείται η ομηρία και η ασφυκτική εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, η υπονόμευση των σχέσεών της με την Κίνα -κορυφαίο εμπορικό εταίρο της ΕΕ- και η οριστική ρήξη της με τη Ρωσία. Επίσης, ασκούνται αφόρητες πιέσεις και εκβιασμοί σε περιφερειακές δυνάμεις και σε χώρες κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση της παγκόσμιας αμερικανικής ισχύος. Στόχος προφανής να υπονομευτούν και να αποτραπούν οι κυοφορούμενες μεγάλες γεωπολιτικές ανακατατάξεις και ανατροπές.
Σε αυτό το πλαίσιο και σε μια νέα κλιμάκωση της στρατιωτικής αντιπαράθεσης στο ουκρανικό μέτωπο, οι ΗΠΑ έστειλαν πρόσφατα την 101η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία των Ενόπλων Δυνάμεών τους, την καλύτερη μονάδα τους, με περίπου 4.700 αλεξιπτωτιστές. Οι επίλεκτοι της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας έχουν αναπτυχθεί και εκπαιδεύονται αυτές τις μέρες στα σύνορα Ρουμανίας – Ουκρανίας, έτοιμοι για «δράση», ενώ έχουν δρομολογηθεί ανάλογες αποφάσεις και από τις χώρες της ΕΕ. Οι ΗΠΑ εντείνουν τις επιθετικές τους κινήσεις και εκβιάζουν την ΕΕ σε ενεργητική αντιρωσική συστράτευση στον «παρατεταμένο πόλεμό» τους, «μέχρι την τελική νίκη», όπως κραυγάζουν όλα τα γεράκια του πολέμου.

Μεγάλες αποκλίσεις και βαθιές διαιρέσεις στην ΕΕ

Οι εξελίξεις, όμως, δείχνουν πως η περίφημη «αρραγής ενότητα» της Δύσης -για την οποία ορκίζονταν και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού- δοκιμάζεται σοβαρά και από πολλές πλευρές.

Στην ΕΕ των 27 κρατών εμφανίζονται μεγάλες αποκλίσεις και βαθιές διαιρέσεις. Οι σοβαρές αντιθέσεις μεταξύ των δυο μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, της Γερμανίας και της Γαλλίας, έχουν βαθύνει μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Στο επίκεντρο των προστριβών βρίσκεται η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, οι μονομερείς γερμανικές κινήσεις (με χαρακτηριστικότερη το σχέδιο στήριξης των 200 δισ. ευρώ), η ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία (ιδιαίτερα η γαλλογερμανική στρατιωτικοβιομηχανική συνεργασία), η ευρωπαϊκή άμυνα, η πυρηνική ενέργεια. Η αναβολή του κοινού υπουργικού συμβουλίου, που προγραμματιζόταν να πραγματοποιηθεί αυτές τις μέρες, είναι ενδεικτική της κρίσης στις σχέσεις των δύο χωρών. Η επίσκεψη του Όλαφ Σολτς στο Παρίσι επιβεβαίωσε πως ο περίφημος γαλλογερμανικός άξονας, η «προωθητική δύναμη» της ΕΕ, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.

Εντωμεταξύ, άλλη μια Σύνοδος των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξε σε φιάσκο. Οι ευρωπαϊκές Σύνοδοι βουλιάζουν στα αντιτιθέμενα συμφέροντα, τους σκληρούς ανταγωνισμούς και τις εκρηκτικές πλέον αντιθέσεις των ισχυρών εταίρων. Λήγουν η μια μετά την άλλη, αδύναμες να πάρουν αποφάσεις, παραπέμποντας κάθε φορά το θέμα στην επόμενη.

Αλλά και η στοίχιση της ΕΕ με τις ΗΠΑ εμφανίζει σοβαρές ρωγμές. Μέρκελ, Μακρόν, Μπορέλ, Σολτς σε ανώτατο επίπεδο, αλλά και άλλοι υψηλόβαθμοι παράγοντες της Ευρώπης, αναλυτές και δημοσιογράφοι διατυπώνουν τον σκεπτικισμό τους, τη διαφωνία τους, την αντίθεσή τους στην αμερικανική πολιτική. Πληθαίνουν οι φωνές που εναντιώνονται στην ολοκληρωτική ρήξη με τη Ρωσία και προτάσσουν το διάλογο και τη διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου, που δεν συντάσσονται με τις ΗΠΑ στη στοχοποίηση της Κίνας, που αντιδρούν στην οικονομική και ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ που βυθίζει τις ευρωπαϊκές χώρες σε πρωτοφανή κρίση -οικονομική, πολιτική, κοινωνική. Όλο και πιο συχνά και έντονα θίγονται ζητήματα όπως η κατακρήμνιση του ευρώ και το πανάκριβο αμερικανικό υγροποιημένο αέριο (LNG).

Αξιοσημείωτη εξέλιξη είναι και η συμφωνία για την είσοδο της κινεζικής Cosco στο λιμάνι του Αμβούργου, μια βδομάδα πριν την επίσκεψη του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στην Κίνα. Μια συμφωνία που προκάλεσε σοβαρούς τριγμούς στον κυβερνητικό συνασπισμό, με τη φιλοαμερικανική τάση -τους «Πράσινους» και τους «Φιλελεύθερους»- να αντιτίθενται σθεναρά. Η γερμανική αστική τάξη διχάζεται, παραπαίει, με τη βιομηχανία της να έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα, την οικονομία της να βιώνει οδυνηρά τον αντίκτυπο των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, το πολιτικό της σύστημα να δοκιμάζεται και την κοινωνική αγανάκτηση να πλημμυρίζει τη χώρα. Η εκβιαστική στοίχιση της ΕΕ στο αμερικανικό άρμα, σε μια γεωπολιτική και οικονομική συγκυρία δυναμικών αλλαγών, συναντάει σοβαρά προβλήματα.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού

Στις ΗΠΑ, μετά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις του Κίσινγκερ και την επαναλαμβανόμενη δημοσιογραφία των New York Times και άλλων «έγκυρων» φωνών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, 30 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, του Δημοκρατικού Κόμματος, με επιστολή τους προς τον Αμερικανό πρόεδρο, απευθύνουν έκκληση να αλλάξει η αμερικανική στρατηγική απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για τον τερματισμό του.

Κινήσεις διαφοροποίησης έχουν εκφραστεί και από Ρεπουμπλικάνους βουλευτές που θεωρούν πως πρέπει να περιοριστεί η «βοήθεια» προς την Ουκρανία. Με το ενδεχόμενο -μάλιστα- το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα να είναι πιθανό να ανακτήσει τον έλεγχο του Κογκρέσου μετά τις ενδιάμεσες εκλογές της 8ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, εξασ­φαλίζοντας την πλειοψηφία και στα δύο σώματα, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, μια τροποποίηση της τρέχουσας αμερικανικής πολιτικής δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία τροφοδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η επιθετική πολιτική της αμερικανικής υπερδύναμης προκαλεί αμφισβητήσεις και αντίρροπες τάσεις, τροφοδοτεί ανατροπές και αναδιατάξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή τη στιγμή οι πυκνές εξελίξεις που σημειώνονται δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα και εκτιμήσεις για το πώς θα διαμορφωθεί το νέο παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον, ποιες θα είναι οι νέες ισορροπίες και ανισορροπίες του. Το βέβαιο είναι πως οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ακροβολίζονται σε μια άγρια διαμάχη ενίσχυσης της παγκόσμιας επιρροής και δύναμής τους. Και οι συνθήκες ρευστότητας, που θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση νέων γεωπολιτικών ισορροπιών, ενισχύονται.