Ο Λούλα ντα Σίλβα επικράτησε οριακά του προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρο στον δεύτερο γύρο των εκλογών στις 30 Οκτωβρίου, με ποσοστό 50,9% έναντι 49,1%. Ο Λούλα ντα Σίλβα επανέρχεται ως πρόεδρος της Βραζιλίας είκοσι χρόνια μετά την πρώτη του εκλογή το 2003. Αν όλα εξελιχθούν ομαλά και ο Μπολσονάρο δεν αποπειραθεί να αμφισβητήσει έμπρακτα το αποτέλεσμα των εκλογών, θα αναλάβει την προεδρία τον προσεχή Ιανουάριο.

Δεν ήταν η ευρεία νίκη που όλοι περίμεναν με βάση και τις δημοσκοπήσεις. Εν τέλει, ο Μπολσονάρο κατέγραψε επιδόσεις αρκετά υψηλότερες από αυτές που προβλεπόταν. Αυτός επεκράτησε σε 14 από τις 27 πολιτείες της Βραζιλίας. Στις πλουσιότερες και πιο ανεπτυγμένες πολιτείες εξασφάλισε σημαντικές πλειοψηφίες. Ο Φερνάντο Χαντάντ, εκλεκτός του Λούλα και προεδρικός υποψήφιος στις προηγούμενες εκλογές, ηττήθηκε και πάλι, αυτή τη φορά από τον εκλεκτό του Μπολσονάρο, Ταρκίσιο ντε Φρίτας, για τη θέση του κυβερνήτη του Σάο Πάολο, της πιο πολυπληθούς πολιτείας. Ο Μπολσονάρο επικρατεί και στις εύπορες αγροτικές περιοχές της κεντροδυτικής Βραζιλίας.

Ο Λούλα οφείλει τη νίκη του στη συντριπτικά υπέρ του ψήφο στις 10 φτωχικές πολιτείες του βορειανατολικού τμήματος της χώρας. Διαπιστώνεται ότι, όσοι ζούνε με λιγότερα από 400 δολάρια τον μήνα, ψήφισαν αποφασιστικά υπέρ του Λούλα. Όσοι είναι σε καλύτερη θέση από αυτή, έτειναν προς τον Μπολσονάρο. Από αυτό δεν προκύπτει κάποια επιτυχία του Λούλα εντός της εργατικής τάξης της Βραζιλίας. Οι αφρικανικής καταγωγής στήριξαν αποφασιστικά τον Λούλα, όπως έκαναν και οι ευαγγελιστές χριστιανοί για τον Μπολσονάρο. Αυτοί υπολογίζονται πλέον στο ένα τρίτο του πληθυσμού, έχοντας… διπλασιαστεί σε σχέση με πριν είκοσι χρόνια! Η χώρα είναι αρκετά διαφορετική και πιο διαιρεμένη από την πρώτη φορά που ανεδείχθη πρόεδρος ο Λούλα.

Αξιοσημείωτη περίπτωση αποτελεί ο Εντουάρντο Παζουέλο, υπουργός υγείας του Μπολσονάρο που σχετίζεται με την κάκιστη διαχείριση της πανδημίας και αποπέμφθηκε για αυτήν. Κέρδισε με μεγάλη διαφορά τη θέση που διεκδικούσε στη Βουλή. Στην τελευταία, τα δεξιά κόμματα αύξησαν την εκπροσώπησή τους από τους 240 σε 249 βουλευτές, λίγο λιγότερους από το μισό των συνολικά 513 θέσεων. Ο Λούλα και οι σύμμαχοί του διαθέτουν μόλις 141 έδρες. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνει ανοίγματα και να συνάψει συμφωνίες με τα κόμματα του κέντρου, του κακόφημου «Σεντράο», όπως το λένε. Πρόκειται για κόμματα αντιλαϊκά και τυχοδιωκτικά, που τείνουν να συμμαχούν με την προεδρία για να εξυπηρετούν τα ιδιαίτερά τους συμφέροντα και μέχρι χθες αποτελούσαν συμμάχους του Μπολσονάρο.

Όλα αυτά μάλλον συνθέτουν μια κατάσταση όπου τα λαϊκά στρώματα της Βραζιλίας δεν θα πρέπει να περιμένουν πολλά από την προεδρία του Λούλα, ο οποίος θα έχει έτοιμες… δικαιολογίες για να εξηγήσει τις προσδοκίες που δε θα εκλπληρωθούν.

Η Βραζιλία λειτουργεί εδώ και καιρό με διογκούμενο έλλειμμα που αναμένεται να φτάσει στο 8%. Θεωρείται πως αυτό συνέβη και στη βάση επιδομάτων που θέσπισε ο Μπολσονάρο προεκλογικά και τώρα ο Λούλα θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να περιορίσει. Παράλληλα, θα πρέπει να εξασφαλίσει πόρους για μια από τις μεγάλες του υποσχέσεις, την προστασία του Αμαζονίου, αν του το επιτρέψουν οι κεντρώοι και αν σκοπεύει και ο ίδιος να το κάνει.

Μια εύθραυστη δήθεν αριστερή προεδρία, εξαρτημένη από τους πρώην συμμάχους της ακροδεξιάς, δε μπορεί να συγκρουστεί με την αντίδραση στη Βραζιλία και δεν αποτελεί τον δρόμο που θα ανοίξει καλύτερες μέρες για τη χώρα. Ο λαός της Βραζιλίας αν θέλει να βρει λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα της χώρας του, χρειάζεται να ενεργοποιηθεί πλατιά και να ετοιμάζει από τώρα τους όρους υπεράσπισης των κεκτημένων του και διεκδίκησης των ζωτικών αιτημάτων του.