για την «ελευθερία» του Τύπου

Με πρωτοβουλία (ήδη από το 1993) της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων, η 3η Μαΐου κάθε έτους έχει οριστεί «Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας». Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι κάθε αναφορά σε μια αφηρημένη έννοια (όπως είναι η «ελευθερία», η «δικαιοσύνη», η «ηθικότητα» κλπ) καταντά επίκληση σε μεταφυσική αρχή όταν την εξετάζουμε έξω και πέρα από συγκεκριμένες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, γενικώς, ας πούμε, είναι …εύηχο το αίτημα για «ελευθερία του Τύπου».

Κατά μία έννοια, «μέσα, πάμε καλά»

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στη σημαντική επέτειο και, τιμώντας τον τίτλο της Προέδρου της Δημοκρατίας, έβγαλε έναν συγκινητικό λόγο 333 λέξεων χωρίς να πει ουσιαστικώς τίποτα. Την κατακλείδα της «Ας θυμόμαστε ότι οι πρώτοι που αναζητούν την αλήθεια και αποδομούν τις ψευδείς ειδήσεις, είναι οι δημοσιογράφοι που ασκούν το επάγγελμά τους με υψηλό αίσθημα ευθύνης, χωρίς ιδεολογικές και άλλες παρωπίδες» σίγουρα θα προσυπέγραφαν και με τα δυο τους χέρια οι κκ. Κ. Μπογδάνος, Φ. Πιπιλή, Θ. Ρουσόπουλος, Ά. Καραμανλή, Σ. Βούλτεψη, Δ. Μαρκόπουλος, Γ. Αδριανός, Σ. Κεδίκογλου, Κ. Γκιουλέκας και Γ. Λοβέρδος (συμβατικά μιλώντας, πρώην επαγγελματίες δημοσιογράφοι και νυν βουλευτές της ΝΔ) καθώς και οι Ν. Φίλης, Ν. Αθανασίου, Γ. Βαρεμένος, Χ. Γιαννούλης, Α. Τριανταφυλλίδης και Θ. Αυγέρη (συμβατικά μιλώντας, πρώην επαγγελματίες δημοσιογράφοι και νυν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ).
Από την πλευρά του, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Σ. Πέτσας, μεταξύ άλλων βαρύγδουπων, σημείωσε: «Συγχαίρουμε τους δημοσιογράφους και τα Μέσα Ενημέρωσης για την υπευθυνότητα, με την οποία χειρίστηκαν την πανδημία προσφέροντας έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση στους πολίτες. Ενημέρωση που αποτέλεσε σημαντική παράμετρο στην επιτυχή μέχρι σήμερα αντιμετώπιση της πανδημίας». Ο κ. Πέτσας αναφέρθηκε δηλαδή με κομψό τρόπο στους τρομοκράτες της ενημέρωσης, σε εκείνους που έχουν αναγάγει την καλλιέργεια της υστερίας σε επιστήμη, σε εκείνους που εξηγούσαν (και συνεχίζουν να εξηγούν) τον πλούτο τον τρόπων με τους οποίους μπορεί να κολλήσει κανείς κορονοϊό και στη συνέχεια να πεθάνει αβοήθητος χωρίς να μπορεί να θαφτεί ευπρεπώς, σε εκείνους που εξύμνησαν και συνεχίζουν να εξωραΐζουν τα μέτρα της κυβέρνησης με έμφαση στα πιο αντιδημοκρατικά και αντεργατικά, σε εκείνους που έψαχναν ευκαιρία να θάψουν μέσα σε μια νύχτα το προσφυγικό ή το μνημόνιο Ερντογάν-Σάρατζ ή άλλα σημαντικά θέματα πίσω από την «πληροφόρηση» για τα πρόστιμα των 150, 300, ή 1.500 ευρώ και τον τρόπο με τον οποίο αυτά εφαρμόζονται.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σχετική δήλωση του Εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με την οποία «Το κρίσιμο για τη δημοκρατία αγαθό της ενημέρωσης βρίσκεται υπό διαρκή απειλή, καθώς αντιμετωπίζει συνεχείς και ισχυρές πιέσεις από ισχυρά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα». Η ελευθερία του Τύπου στις περιγραφές του Α. Χαρίτση μοιάζει με ένα οχυρό το οποίο «απειλείται» μεν, βάλλεται, ωστόσο αντέχει. Εξαρτάται από την οπτική γωνία που το βλέπει κανείς.
Αν συνεκτιμηθούν οι πληροφορίες τις οποίες δίνουν οι «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» (διεθνής ΜΚΟ με έδρα τη Γαλλία), με βάση τις οποίες σε παγκόσμιο επίπεδο την περσινή χρονιά (η οποία μάλιστα περιγράφεται και ως «καλή»!) 389 δημοσιογράφοι κατέληξαν κρατούμενοι, 57 χρησιμοποιήθηκαν ως όμηροι και 49 δολοφονήθηκαν, τότε ναι, τα πράγματα πηγαίνουν καλά στην Ελλάδα. Εδώ, κατά κανόνα, δεν τους σκοτώνουμε. Σε ό,τι αφορά δε στο σωτήριον έτος 2020, ήδη καταγράφονται 11 νεκροί δημοσιογράφοι και τουλάχιστον 361 περιπτώσεις κράτησης δημοσιογράφων σε επίπεδο πλανήτη.

Κατά μία άλλη έννοια, «μέσα, δεν πάμε διόλου καλά»

Οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα μπήκαν και φέτος στον μπελά να αξιολογήσουν 180 χώρες και να τις κατατάξουν σε μια ενιαία λίστα, με κριτήριο την ελευθερία του Τύπου. Κατά τα λεγόμενα της διεθνούς ΜΚΟ, είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει να επιδείξει η χώρα μας από το 2014, η γαλανόλευκη δεν πετυχαίνει κάτι καλύτερο από την 99η θέση ανάμεσα στις 180 χώρες, δηλαδή τοποθετείται στο παγκόσμιο προβληματικό ήμισυ.
Στη δε ΕΕ, χάρις στη …βελτίωση των τελευταίων μνημονιακών χρόνων, η Ελλάδα κατακτά την 24η θέση ανάμεσα σε 27 χώρες, ξεφεύγοντας στις λεπτομέρειες από τις τρεις χείριστες θέσεις στον πάτο της ευρωπαϊκής ελευθεροτυπίας (με τη Μάλτα να μας κλέβει στην 25η θέση, την Ουγγαρία να κερδίζει την 26η θέση, και τη Βουλγαρία να φιγουράρει την 27η και τελευταία θέση). Η προσπάθεια, όμως, μετράει. Φανταστείτε πού είμασταν πριν το 2014!

Όμως από την έρευνα εύλογα τώρα ανακύπτουν κεντρικά ερωτήματα: Αν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα εκτιμούν στην ετήσια αναφορά τους ότι «η επιβίωση ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ καθίσταται σχεδόν αδύνατη», και αν δεχτούμε ότι είμαστε 4οι από το τέλος στην ΕΕ των 27, μήπως η καμπάνα χτυπάει συγκεκριμένα (και) για εμάς;
Βέβαια, αν οι Γάλλοι βαθμολογούν με κριτήρια Eurovision, δεν θα είναι άδικο να διατηρήσουμε τις επιφυλάξεις μας και εν προκειμένω για την αξιολόγησή τους.

Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά

Η παροιμιώδης φράση ανήκει στο Ρήγα Φεραίο, και η ουσία της είναι σωστή. Χωρίς να περάσουμε σε απόπειρες βαθύτερων ερμηνειών, αυτό που με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε είναι ότι ΔΕΝ αποτελεί ουσιαστική έκφραση και έκφανση ελευθερίας το να λέει κανείς «ελεύθερα» ό,τι τυχόν κατεβάσει η κούτρα του.
Λίγες ημέρες έλειψε ο Κιμ Γιονγκ Ουν από ζωντανές τηλεοπτικές μεταδόσεις στη χώρα του, και ένας πλούτος συλλογισμών για την τύχη του ηγέτη της Β. Κορέας κατέκλυσε τα παγκόσμια ΜΜΕ. Ο καθένας έλεγε -και έγραφε- «ελεύθερα» όσα πίστευε (βασικά, όσα ευχόταν). Ο Κιμ πέθανε. Ο Κιμ είναι κατά 99% είναι νεκρός. Ο Κιμ είναι κατά 3/4 νεκρός. Ο Κιμ είναι σε κώμα. Ο Κιμ κρύβεται ή αναρρώνει από κορονοϊό. Ο Κιμ πέθανε από κορονοϊό. Ο Κιμ πέθανε σε αποτυχημένη εγχείρηση καρδιάς. Ο Κιμ πέθανε σε αποτυχημένη εγχείρηση καρδιάς επειδή έτρεμαν πολύ τα χέρια του χειρουργού του. Ο Κιμ τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια δοκιμής πυρηνικών. Ο Κιμ πέθανε και τα επιτελεία του σκέφτονται πώς θα το πούν στον κόσμο. Ο Κιμ πέθανε και οι διάδοχοί του τσακώνονται. Ο Κιμ πέθανε και διάδοχός του θα είναι η αδελφή του, που είναι χειρότερη από εκείνον. Ο Κιμ προσποιείται ότι πέθανε, για να ξεσκεπάσει τους δολιοφθορείς στη χώρα του. Όλες αυτές οι θεωρίες ειπώθηκαν, είναι ωραιότατες, αλλά -μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι- δεν είναι δυνατό να ισχύουν όλες ταυτόχρονα. Από την άποψη της τυπικής λογικής, τουλάχιστον η πλειονότητα των θεωριών αυτών είναι ευφάνταστες κατασκευές.

Ανάμεσα στους διάφορους ελεύθερους συλλογισμούς και μνημόσυνα που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες αναφορικά με την κατάσταση της υγείας του βορεοκορεάτη ηγέτη, ιδιαίτερης αναφοράς χρίζει άρθρο σε ελληνικό site το οποίο προχωρά βαθύτερα στα αίτια της κακής υγείας του Κιμ Γιονγκ Ουν:

«Η λατρεία του Κιμ για το ελβετικό τυρί

Η αγάπη του Κιμ για το τυρί λέγεται ότι ξεκίνησε από όταν ήταν φοιτητής στην Ελβετία. Λέγεται ότι παραλάμβανε ειδικές αποστολές και ότι έστειλε επίσης απεσταλμένους στη Γαλλία για να προσπαθήσει να εγγράψει μάγειρες της Βόρειας Κορέας σε μαθήματα τυροκομίας. Το 2014, ο Κιμ έπρεπε να αποχωρήσει για λίγο από τη δημόσια ζωή αφού έτρωγε πάρα πολύ τυρί Emmental, αφού ένα μεγάλο φορτίο του έφτασε από την Ελβετία» (sic!).

Ατυχώς για έναν πολύ μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων σε παγκόσμιο επίπεδο, η επανεμφάνιση του Κιμ έδωσε τέλος σε πολλά σενάρια θανάτου του. Ή μήπως πρόκειται για σκηνοθετημένη/μαγνητοσκοπημένη εμφάνιση του Κιμ από τα παλιά, από τότε που ήταν ακόμη ζωντανός; Ή μήπως έχουμε να κάνουμε με μια σύγχρονη περίπτωση βορειοκορεάτη Ελ Σιντ;
Ελπίζουμε ότι η ελευθεροτυπία, σε παγκόσμιο και εγχώριο επίπεδο, θα βοηθήσουν την αλήθεια να επικρατήσει.