Με ποσοστό 51,90% και 204.680 ψήφους ο πρώην υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Αναστασιάδη, Νίκος Χριστοδουλίδης, εκλέχθηκε 8ος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο ανθυποψήφιός του, επικεφαλής των Ελληνοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό των κυβερνήσεων Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), Ανδρέας Μαυρογιάννης, έλαβε 48,10% και 189.522 ψήφους. Η νίκη Χριστοδουλίδη, αν και δεν ήταν σαρωτική, όπως προεξοφλούσαν οι δημοσκοπήσεις (κρίθηκε με διαφορά μόνο 15.000 ψήφων), έβγαλε τυπικά τουλάχιστον από την πρωτοκαθεδρία τα δυο μεγάλα κόμματα, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Επιπλέον δημιούργησε ρήγματα στον ΔΗΣΥ, αφού ο πρόεδρός του και επίσημος υποψήφιός του, Αβέρωφ Νεοφύτου, είχε αποκλειστεί την προηγούμενη Κυριακή από την τελική εκλογική αναμέτρηση.
Η εκλογή Χριστοδουλίδη παρά την επίθεση που δέχθηκε η υποψηφιότητά του σαν «αποστάτης», από την ηγεσία του ΔΗΣΥ, ξεπλένει την πολιτική που ακολούθησε για δέκα χρόνια ο απερχόμενος πρόεδρος, Αναστασιάδης. Από την άλλη το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ), επιβεβαιώνοντας την εξάλειψη κάθε διαχωριστικής γραμμής με τον ΔΗΣΥ, παραμένει για τρίτη συνεχή φορά στην αντιπολίτευση. Να σημειωθεί η επικίνδυνη άνοδος στον πρώτο γύρο του φασιστικού ΕΛΑΜ, το οποίο κατάφερε να εξασφαλίσει 6% με τον πρόεδρό του, πρώην σωματοφύλακα του Μιχαλολιάκου, Χρήστο Χρήστου. Στον β΄ γύρο η μάζα των ψηφοφόρων του ΕΛΑΜ στράφηκε προς τον Χριστοδουλίδη.
Κυβερνητικές ακροβασίες
Στο μεταξύ ετοιμάζεται η κυβέρνηση που θα σχηματίσει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος για να αναλάβει καθήκοντα την 1η Μάρτη. Ο Χριστοδουλίδης, που δεσμεύεται για την υπουργοποίηση στελεχών του ΔΗΣΥ, πρέπει να συγκεράσει και τις ετερόκλητες αντιθέσεις των κεντρώων κομμάτων (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ) που τον υποστήριξαν. Ταυτόχρονα να ξεπεράσει την παραδοξότητα, από τη μια να δηλώνει περήφανος για το έργο που επιτέλεσε η κυβέρνηση Αναστασιάδη και από την άλλη τα κόμματα που υποστήριξαν την υποψηφιότητά του να τη χαρακτηρίζουν σαν την πιο διεφθαρμένη που γνώρισε η Κύπρος από την ίδρυσή της, το 1960. Έτσι αν και προεκλογικά όλοι δήλωναν πως δεν έγινε καμιά συμφωνία για υπουργικές καρέκλες, στη πραγματικότητα υπάρχουν δεσμεύσεις για ποσοστά συμμετοχής στη νέα κυβέρνηση και προτιμήσεις των κομμάτων για συγκεκριμένα υπουργεία.
Ο νέος Πρόεδρος της Κύπρου έχει ταχθεί (όπως και οι επικρατέστεροι υποψήφιοι) υπέρ της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ζητάει μεγαλύτερη εμπλοκή της ΕΕ για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας τον Ιούλιο του 2017. Ενώ απορρίπτει τη διχοτομική «λύση δύο κρατών», θέτει σαν προϋποθέσεις: την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, την άρση των εγγυήσεων, την αποχώρηση του τουρκικού στρατού και τη θολή ιδέα της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έτσι αφήνει ανοικτό το ζήτημα του ενιαίου μελλοντικού κυπριακού κράτους.
Τα κόμματα που τον στηρίζουν έχουν αποκλίνουσες θέσεις στο Κυπριακό και αυτό ίσως να αποτελέσει και το πρώτο σημείο τριβής μεταξύ τους.
Πρόσδεση σε ΗΠΑ, ΕΕ
Ωστόσο ο κεντρικός μοχλός «λύσης» του Κυπριακού είναι, για σύσσωμη την κυρίαρχη μεγάλη αστική τάξη και των πολιτικών εκφραστών της, η ολοένα και μεγαλύτερη πρόσδεσή τους στο Ευρωατλαντικό άρμα. Ο Χριστοδουλίδης στην τελευταία προεκλογική τοποθέτησή του συνόψισε: «Η Κύπρος, ναι, χρειάζεται μια κυβέρνηση ευρείας κοινωνικής αποδοχής (…) μια κυβέρνηση που θα έχει ρόλο και λόγο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με περήφανη και διεκδικητική εξωτερική πολιτική, με ισχυρή αμυντική – αποτρεπτική ισχύ, με στενούς δεσμούς με την Ελλάδα, με όλα τα ευρωπαϊκά κράτη και τους ισχυρούς δρώντες του διεθνούς συστήματος, όπως με τις ΗΠΑ, που ενδυναμώσαμε τις σχέσεις μας ουσιαστικά κατά τα τελευταία χρόνια». Και ο Μαυρογιάννης χωρίς καθυστέρηση ανταπάντησε: «Αλίμονο να αμφισβητούμε τον προσανατολισμό της χώρας μας. Είμαστε 100% Ευρωπαίοι. Είναι δυνατόν να υπονοεί κανείς ότι εγώ θα μπορούσα να αμφισβητήσω την άρση του εμπάργκο όπλων;».
Εξοπλιστικά προγράμματα
Τα παραπάνω συμπληρώνονται με τις προεκλογικές υποσχέσεις Χριστοδουλίδη για αναβίωση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, σε συνδυασμό με τις θέσεις του προεκλογικού κυβερνητικού προγράμματός του, που ευθυγραμμίζονται με τις ΝΑΤΟϊκές προδιαγραφές χωρίς καν η Κύπρος να είναι ενταγμένο μέλος του. Στο προεκλογικό του πρόγραμμα γράφεται: «1.3. Ενισχύουμε την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος της Εθνικής Φρουράς, στοχεύοντας σε θεσμοθετημένες σταθερές δαπάνες επί του ΑΕΠ ύψους τουλάχιστον 2%… Προς αυτή την κατεύθυνση αξιοποιούμε και τις δυνατότητες που προκύπτουν από την πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ, όπως επίσης και τις στρατηγικές σχέσεις με γειτονικά κράτη και Κράτη Μέλη της ΕΕ». Δηλαδή με δεδομένο ότι οι σημερινές αμυντικές δαπάνες έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια σε 170 περίπου εκατομμύρια ευρώ, προβλέπεται να τριπλασιαστούν με βάση το κυπριακό ΑΕΠ των 28 δισ.
Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν και οι θέσεις των δύο υποψηφίων και για τις κυρώσεις στη Ρωσία. Ο Χριστοδουλίδης είπε: «Η εισβολή είναι εισβολή. Είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Ενισχύσαμε τις σχέσεις μας και με άλλα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ώστε να μην είμαστε εξαρτώμενοι από τη Ρωσία. Στο ψήφισμα για την Αμμόχωστο οι ΗΠΑ είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο». Και ο Μαυρογιάννης σιγόνταρε «Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παρεκκλίνουμε από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορούμε να έχουμε επιλεκτική επίκληση του Ευρωπαϊκού δικαίου».
Τον σταθερό ευρωατλαντικό προσανατολισμό της Λευκωσίας συμπύκνωσε η παρέμβαση Μενέντεζ, ο οποίος αφού επισήμανε «το γεγονός ότι η Κύπρος έκανε πολλά σημαντικά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης ελλιμενισμού των ρωσικών πλοίων – και αυτό έγινε πριν από την εισβολή» στην Ουκρανία, αναφερόμενος στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, είπε: «Μου φαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση, όποιος από τους δύο υποψηφίους κι αν νικήσει, θα έχουμε μια ισχυρή σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το θέμα είναι ότι εργαζόμαστε πάνω στον “East Med”, στη στρατηγική για την άμυνα και την αιχμή της κοινοβουλευτικής προσπάθειας στις συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ των τριών χωρών – και αυτό θα συνεχιστεί, δεν βλέπω καμία διαφορά».
Αφανισμός νεανικής τουρκοκυπριακής ομάδας βόλεϊ
Τραγικές στιγμές ζουν στα κατεχόμενα καθώς φτάνουν οι σοροί των Τουρκοκυπρίων μαθητών που έχασαν τη ζωή τους στον σεισμό. Η αποστολή της ομάδας βόλεϊ του επαγγελματικού γυμνασίου-λυκείου Αμμοχώστου αποτελούνταν κυρίως από παιδιά ηλικίας 12-15 ετών, καθώς και γονείς, αλλά και εκπαιδευτικούς. Από τα συνολικά 37 άτομα της αποστολής, που βρίσκονταν στην Τουρκία, διασώθηκαν 4 (3 γονείς και 1 εκπαιδευτικός). Τα θύματα του σεισμού διέμεναν σε ξενοδοχεία στο Αντιγιαμάν και στο Χατάι.
Στο μεταξύ χάθηκε η δυνατότητα άμεσης αποστολής βοήθειας της κυπριακής ομάδας διάσωσης στις σεισμόπληκτες τουρκικές περιοχές μέσα στους διαδρόμους του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και στις πολιτικές σκοπιμότητες του Ερντογάν που δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. «Παρά την αρχική αποδοχή της προσφοράς μας να συνδράμουμε στις προσπάθειες διάσωσης, η Τουρκία “απέρριψε ευγενικά” την προσφορά της Κύπρου να αναπτύξει επί τόπου μια ομάδα Έρευνας & Διάσωσης», ανέφερε η Λευκωσία. Επίσης επείγουσα έκκληση στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων μέσω της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για Ανθρωπιστικά Θέματα, να αποστείλουν μια κοινή δικοινοτική ομάδα διάσωσης στην Τουρκία με στόχο τη διάσωση ανθρώπων που κινδυνεύει η ζωή τους, απευθύνουν με κοινή τους δήλωση ε/κ και τ/κ κόμματα, υπό το βάρος της ανθρωπιστικής τραγωδίας που εξελίσσεται στην Τουρκία «και ιδιαίτερα λόγω του ότι χιλιάδες ζωές βρίσκονται σε τρομερό κίνδυνο, περιλαμβανομένων παιδιών από την Κύπρο, τα οποία βρίσκονται στα συντρίμμια».
