Αρχικά, το πόνημα των χιλίων σελίδων, που χρειάστηκε ένα εξάμηνο για να ολοκληρωθεί από ειδική επιτροπή μελών της Γερουσίας για την πανδημία, περιείχε πιο σκληρές κατηγορίες για τον ακροδεξιό πρόεδρο της Βραζιλίας. Συγκεκριμένα, του χρέωνε τις κατηγορίες της γενοκτονίας και της μαζικής ανθρωποκτονίας. Ωστόσο την περασμένη Τρίτη επιλέχθηκε να αποσυρθούν αυτές ως υπερβολικές και να παραμείνει η κατηγορία περί εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Σε αυτό επέμεινε ο κεντρώος Γερουσιαστής Ρέναν Καλχέιρος, προεδρεύων της επιτροπής.
Η έκθεση κατηγορεί τον Μπολσονάρο ότι ευθύνεται προσωπικά βάσει των επιλογών του ως προς τη διαχείριση της πανδημίας, τουλάχιστον για τους μισούς από τους θανάτους από την πανδημία, δηλαδή για περίπου 300 χιλιάδες νεκρούς. «…ηθελημένα άφησε τον κορονοϊό να εξαπλωθεί στη χώρα και να σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες, σε μια αποτυχημένη απόπειρα να επιτευχθεί ανοσία αγέλης και να αναζωογονηθεί η μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής» αναφέρεται ανάμεσα σε άλλα στην έκθεση.
Άλλες κατηγορίες που περιέχει η έκθεση εναντίον του Μπολσονάρο είναι η προτροπή σε έγκλημα και ο τσαρλατανισμός, για την προώθηση που έκανε σε αστοιχείωτες και αναποτελεσματικές θεραπείες, όπως αυτή της υδροχλωροκίνης.
Ωστόσο το σημαντικότερο ζήτημα που θίγει η επιτροπή είναι η αδιαφορία του προέδρου Μπολσονάρο, απέναντι σε προσφορές για παραλαβή εμβολίων που δέχθηκε η κυβέρνησή του. Σύμφωνα με την έκθεση: «Παρόλα τα εμβόλια που ήταν διαθέσιμα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επέλεξε να μην τα αγοράσει, μια απόφαση ενάντια σε όλες τις επιστημονικές μελέτες που επιδείκνυαν την ασφάλεια και αποτελεσματικότητά τους και ενάντια στις συμβουλές όλων των επιδημιολόγων που ανακοίνωναν καθημερινά ότι μόνο τα εμβόλια θα σώσουν ζωές. Η απόφαση να μην αποκτηθούν τα εμβόλια μεταξύ του Ιουλίου του 2020 και τουλάχιστο μέχρι τον Ιανουάριο του 2021, που στερούνταν οποιασδήποτε τεχνικής και επιστημονικής βάσης και εναντιωνόταν στις προτάσεις των διεθνών υγειονομικών αρχών, οδήγησε στην απώλεια της ζωής χιλιάδων κατοίκων της Βραζιλίας, οι οποίοι σίγουρα θα είχαν κάνει χρήση αυτών των εμβολίων».
Από την περίοδο που αναφέρει η έκθεση φαίνεται η στάση αυτή να αφορά κυρίως το ρώσικο εμβόλιο, που ήταν τότε διαθέσιμο, αλλά δεχόταν βολές, και εξακολουθεί να δέχεται, βολές από τη Δύση ως μη ασφαλές και μη αποτελεσματικό.
Από ‘κει και πέρα, η στάση της κυβέρνησης του Μπολσονάρο προσωπικά, ήταν η υποτίμηση της πανδημίας, «ως μια απλή γρίπη» και η απόρριψη βασικών μέτρων προστασίας, όπως η χρήση προστατευτικής μάσκας και η κοινωνική αποστασιοποίηση. Στο βαθμό που οι ιθαγενείς κοινότητες χτυπήθηκαν ιδιαίτερα από την πανδημία, ο ακροδεξιός πρόεδρος κατηγορείται και για στοχευμένη, ρατσιστική πολιτική, θεωρώντας τους ιθαγενείς εμπόδιο στην καταστροφική και άναρχη ανάπτυξη που θέλει να επιβάλει στις δασικές περιοχές στις οποίες κατοικούν.
Η επιτροπή δεν έχει ακόμη ψηφίσει για την τελική εκδοχή της έκθεσης. Ωστόσο από τα έντεκα μέλη της, τα εφτά θεωρούνται αντίπαλοι του Μπολσονάρο.
Στην πραγματικότητα η επιτροπή και τα πορίσματά της, πέρα από τις συγκεκριμένες κατηγορίες, επιβεβαιώνουν αυτό που οι περισσότεροι γνωρίζουν για τον ακροδεξιό πρόεδρο της Βραζιλίας. Ότι δηλαδή πρόκειται για έναν κυνικό ρατσιστή, αδίστακτο ακροδεξιό τσαρλατάνο που δεν υπολογίζει καθόλου τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων της χώρας του.
Από ‘κει και πέρα, το πόρισμα της έκθεσης είναι μάλλον αδύνατο να οδηγήσει σε κατηγορίες. Σε αντίθεση με τη Γερουσία, η Βουλή κυριαρχείται από ακροδεξιούς υποστηρικτές του Μπολσονάρο, ενώ ο Γενικός Εισαγγελέας της Βραζιλίας, ο υπεύθυνος για να του ασκήσει δίωξη, είναι διορισμένος από αυτόν και σύμμαχός του. Ωστόσο ο πρόεδρος της επιτροπής απαντά ότι, αυτή μπορεί να απευθυνθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο ή και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Από αυτήν την άποψη, η κατάσταση θυμίζει την περίπτωση της προσπάθειας καθαίρεσης του Ντόναλντ Τραμπ από τους Δημοκρατικούς.
Θεωρείται μάλιστα ότι με τον ίδιο τρόπο που οι Δημοκρατικοί τότε προσπάθησαν να ασκήσουν προεκλογική πίεση, προσπαθεί και η αντιπολίτευση της Βραζιλίας μέσω της έκθεσης αυτής. Σε περίπτωση που ο Μπολσονάρο καταφέρει να είναι υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές του Οκτωβρίου του 2022, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα ηττηθεί από τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας, Λούλα ντα Σίλβα. Αν βέβαια δεν μεσολαβήσουν άλλα σημαντικά γεγονότα, με βάση τις αφανείς προς το παρόν διεργασίες και τις αντιλαϊκές σε κάθε περίπτωση μεθοδεύσεις της αντίδρασης…
