Σχεδόν ένας μήνας μένει έως την 31η Δεκεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία λήγει η μεταβατική περίοδος μετά το Brexit, ύστερα από την οποία η Βρετανία θα πάψει να εφαρμόζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Χωρίς ένα εμπορικό σύμφωνο που να διέπει τη σχέση τους, το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες διατρέχουν τον κίνδυνο ενός νέου οικονομικού σοκ διαρκείας, που θα έρθει να προστεθεί σε αυτό που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού.
O επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ, δήλωσε πως εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις δύο πλευρές και ότι καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί τελικά συμφωνία. Το ογκώδες, εξακοσίων σελίδων, κείμενο στο οποίο βασίζεται η διαπραγμάτευση δεν έχει δημοσιευτεί. Αυτό που έχει διαρρεύσει είναι ότι παραμένουν τρία «αγκάθια»: οι εγγυήσεις σχετικά με τον ανταγωνισμό, η πρόσβαση των Ευρωπαίων στα βρετανικά αλιευτικά ύδατα και ο τρόπος διευθέτησης των διαφορών στη μελλοντική συμφωνία.
Το Λονδίνο πρότεινε να τεθεί ρήτρα επαναδιαπραγμάτευσης οποιασδήποτε νέας αλιευτικής συμφωνίας σε αρκετά χρόνια, όμως οι Βρυξέλες επιμένουν ότι αυτή πρέπει να συνδυαστεί με μελλοντική επαναδιαπραγμάτευση της συνολικής εμπορικής συμφωνίας.
Η αποχώρηση της Βρετανίας δημιουργεί έναν ανταγωνιστή στο κατώφλι της ΕΕ σύμφωνα με τη Μέρκελ, ο οποίος επιζητεί τη μέγιστη δυνατή πρόσβαση στην κοινή αγορά με τους ελάχιστους δυνατούς ρυθμιστικούς περιορισμούς.
Οι Βρυξέλες διαβλέποντας αυτό τον κίνδυνο ζητούν αυστηρούς κανόνες από τη Βρετανία κυρίως ως προς τις κρατικές επιχορηγήσεις, υπό το φόβο του αθέμιτου ανταγωνισμού από τα βρετανικά μονοπώλια.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι τυχόν εμπορική συμφωνία δεν θα πρέπει να πλήξει την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς κυρίως ως προς τον σεβασμό των περιβαλλοντικών, κοινωνικών, φορολογικών κανόνων ή ως προς τις κρατικές επιδοτήσεις.
Θέλοντας να βάλει φραγμό στις ορέξεις του Λονδίνου ζήτησε την πρόβλεψη μηχανισμού αντιμέτρων για την περίπτωση που ένα από τα δύο μέρη παραβιάσει τη συμφωνία. «Καλή είναι η εμπιστοσύνη, αλλά ο νόμος καλύτερος», πρόσθεσε.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ξεκαθάρισε ότι κάθε άλλο παρά είναι βέβαιη μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ, αν και εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση και ότι ο χρόνος εξαντλείται.
Ο εκπρόσωπός του είπε ότι η θέση του Λονδίνου δεν έχει αλλάξει: «Το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να διασφαλίσει μια συμφωνία με την ΕΕ, αλλά όχι εις βάρος των βασικών μας αρχών σε ό,τι αφορά την κυριαρχία και τον έλεγχο επί των νόμων μας, των συνόρων, των χρημάτων μας και των αλιευμάτων μας». Επίσης ανακοινώθηκε πως «εάν η ΕΕ δεν σεβαστεί την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου θα αποχωρήσουν με όρους “Αυστραλίας” και ο πρωθυπουργός είναι βέβαιος ότι θα ευημερήσουμε».
Πάντως η JP Morgan εκτιμά ότι οι πιθανότητες για εμπορική συμφωνία βρίσκονται στο 80%, από 60% που ήταν το καλοκαίρι.
Παρέμβαση στην διαπραγμάτευση έκανε και ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος δήλωσε ότι δεν θέλει να δει ένα φρουρούμενο σύνορο μεταξύ της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ότι έχει συζητήσει το ζήτημα αυτό με τους πρωθυπουργούς της Βρετανίας και της Ιρλανδίας και με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες και ότι το σύνορο αυτό πρέπει να παραμείνει ανοικτό.
